Ақылды шахта – тау-кен өндірісін цифрландыру, автоматтандыру және деректерге негізделген басқару арқылы жаңа деңгейге көтеруге бағытталған тұжырымдама. Бұл тұжырымдамада шахталық желдеткіштер мен желдету жүйесі негізгі элементтердің бірі болып қарастырылады, себебі олар кеншілердің қауіпсіздігі мен еңбек жағдайына тікелей әсер етеді. Ақылды шахтада барлық желдету жабдығы датчиктер, байланыс арналары және аналитикалық бағдарламалармен біріктіріліп, желдеткіштердің күйін, ауа алмасу режимін және газ жағдайын нақты уақыт режимінде бақылауға мүмкіндік береді.
Ақылды шахта жүйесінде негізгі және жергілікті желдеткіштер ауа шығыны, қысым, діріл, температура және электр жүктемесі бойынша деректерді үздіксіз жібереді. Бұл ақпарат орталық басқару платформасында жинақталып, талданады. Жүйе газ және шаң концентрациясы жоғарылаған немесе ауа алмасу жеткіліксіз болған учаскелерді автоматты түрде анықтап, желдеткіш жылдамдығын реттейді, қақпақшалардың ашылу дәрежесін өзгертеді. Осылайша ақылды шахта желдету ресурстарын нақты қажеттілікке қарай бөлу арқылы қауіпсіздік деңгейін арттырып, энергияны үнемдейді.
Ақылды шахтада желдеткіштерге қызмет көрсету де жаңа форматта ұйымдастырылады. Діріл және температураның ұзақ мерзімді трендтері, іске қосу саны, жүктеме өзгерісі сияқты көрсеткіштер алдын ала профилактикалық жөндеуді жоспарлау үшін қолданылады. Жүйе белгілі бір параметрлер қауіпті деңгейге жақындаған жағдайда, техникалық қызмет көрсету туралы автоматты ескерту береді. Бұл жоспардан тыс тоқтап қалуларды азайтып, шахталық желдеткіштердің қызмет ету мерзімін ұзартуға көмектеседі. Сондай-ақ, авариялық жағдайларда, мысалы, желдеткіш істен шыққан кезде, ақылды шахта сценарий бойынша резервтік жабдықты қосып, ауа алмасуды үзбей жалғастырады.
Ақылды шахта тұжырымдамасы желдету жүйесін басқа өндірістік процестермен біріктіруді де көздейді. Желдеткіштер, сорғылар, конвейерлер, бұрғылау кешендері және қауіпсіздік жүйелері бірыңғай ақпараттық өріске біріктіріліп, кеніштің жалпы жұмысы үйлестіріледі. Бұл электр энергиясын тұтынуды оңтайландырып, өндірістік шығындарды азайтуға және экологиялық көрсеткіштерді жақсартуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде ақылды шахта технологиялары шахталық желдету жүйесін қауіпсіз, сенімді және энергия тиімді ету арқылы заманауи тау-кен өндірісінің негізіне айналып келеді.