Бейметалл кеніші – көмір немесе металды емес, әктас, фосфорит, тұз, құрылыс тастары сияқты пайдалы қазбалар өндірілетін жерасты кеніштері. Мұндай кеніштерде газ бөлінуі көмір шахталарына қарағанда аз болғанымен, шаң мен ылғал деңгейі айтарлықтай жоғары болуы мүмкін. Сондықтан бейметалл кенішінде желдету жүйесі көмір шахталарындағыдай қатал газ режиміне емес, шаңды азайтуға және ауаның қажетті мөлшерін қамтамасыз етуге бағдарланады. Дегенмен, қауіпсіздік пен еңбек гигиенасы талаптары мұнда да қатаң сақталуы тиіс.
Бейметалл кенішін желдетуде негізгі және жергілікті желдеткіштер, шаң кетіру кешендері және су бүрку жүйелері қолданылады. Негізгі желдеткіштер таза ауаны ствол арқылы шахтаға жеткізіп, ластанған ауаны қайтарма қазбалармен сыртқа шығарады. Жергілікті желдеткіштер бұрғылау және ұсату учаскелеріне орнатылып, шаңның жұмыс аймағында жиналуын болдырмайды. Кейбір бейметалл кеніштерде температура жоғары болуы мүмкін, сондықтан желдету жүйесімен қатар салқындату шешімдері де қарастырылады.
Бейметалл кеніші үшін желдеткіш жабдықтарын таңдау кезінде қазбалардың ұзындығы, тау жынысының физикалық қасиеттері, шаң түзілу деңгейі және ылғалдылық ескеріледі. Шаңды ортада жұмыс істейтін желдеткіштердің дөңгелектері мен корпусы тозуға төзімді материалдардан жасалады, ал ауа өткізгіштердің ішкі беті шаң шөгуін азайтатындай етіп таңдалады. Егер кеніште әлсіз газ бөлінуі байқалса, газ талдағыштар орнатылып, желдету режимі сәйкесінше реттеледі.
Бейметалл кенішіндегі желдеткіштерге техникалық қызмет көрсету де маңызды. Шаң жиналуын азайту үшін дөңгелек пен корпусты мерзімді тазалау, подшипниктерді майлау, діріл мен шу деңгейін бақылау қажет. Шаң кетіру жүйелерінің сүзгілерін уақытылы ауыстыру және су бүрку қондырғыларын тексеру ауа сапасының тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Осылайша бейметалл кеніші үшін дұрыс жобаланған және күтімі жақсы желдету жүйесі жұмысшылардың денсаулығын қорғауға, жабдықтың қызмет мерзімін ұзартуға және кеніштің тұрақты жұмысын қамтамасыз етуге көмектеседі.