инвестицияны қайтару

Инвестицияны қайтару – шахталық және өнеркәсіптік желдету жүйелерін жаңғырту кезінде жобаның экономикалық тиімділігін бағалайтын негізгі көрсеткіштердің бірі. Желдеткіштерді ауыстыру, айнымалы жиілікті басқару жүйесін енгізу немесе жаңа шаң кетіру кешенін орнату едәуір қаржылық шығынды талап етеді. Сондықтан кәсіпорын үшін бұл инвестицияның қандай мерзімде қайтатынын нақты есептеу маңызды.

Инвестицияны қайтаруды бағалау үшін алдымен желдету жүйесін жаңғыртуға жұмсалған жалпы шығындар анықталады. Бұған желдеткіштер мен электр қозғалтқыштарының құны, монтаждау және іске қосу жұмыстары, басқару шкафтары мен кабельдік желілер, жобалау және реттеу шығындары кіреді. Одан кейін энергия үнемдеу есебінен ай сайынғы немесе жылдық үнем мөлшері есептеледі. Бұл үшін жаңғыртудан бұрынғы және кейінгі қуат тұтыну көрсеткіштері салыстырылады.

Тау-кен кәсіпорындарында инвестицияны қайтару мерзімі, әдетте, желдеткіштердің қуаты мен жұмыс кестесіне тікелей байланысты. Үлкен шахталық негізгі желдеткіштер тәулік бойы жұмыс істейтіндіктен, олардың энергия үнемдеуі айтарлықтай болады және инвестиция қайтарымы салыстырмалы түрде қысқа мерзімде байқалады. Жергілікті желдеткіштер, шаң кетіру жүйелері және жоғары қысымды орталықтан тепкіш желдеткіштер үшін де ұқсас есептер жүргізіледі, бірақ жүктеме режимі әртүрлі болуы мүмкін.

Инвестицияны қайтару тек энергия үнемдеумен ғана өлшенбейді. Желдеткіштің тиімділігі артқан сайын, жабдықтың тозуы азайып, жөндеу және күтім шығындары қысқарады. Сонымен қатар, тұрақты желдету шахтадағы қауіпсіздік деңгейін арттырып, өндірістік тоқтап қалулардың алдын алуға көмектеседі. Осы факторлар да жанама экономикалық пайда ретінде есепке алынады. Қорытындысында инвестицияны қайтару көрсеткіші шахталық желдету жобаларын таңдауда және энергия үнемдеу технологияларын енгізуде стратегиялық шешім қабылдауға мүмкіндік береді.