кеніш ауа айналымы

Кеніш ауа айналымы – жерасты кенішінде ауаның қабылдау жолдарынан жұмыс учаскелеріне дейін жеткізіліп, кейін пайдаланылған ауаның шығару жолдары арқылы сыртқа әкетілу үдерісі. Бұл айналым тұрақты болса, жұмысшылар үшін ауа сапасы жақсарып, газ, шаң және түтін сияқты қауіп факторлары төмендейді. Ауа айналымының бұзылуы керісінше, белгілі учаскелерде ауа жетіспеушілігін тудырып, өндірістік тәуекелді арттырады.

Ауа айналымына желдеткіш қондырғылар ғана емес, кеніштің ауа желісі де әсер етеді. Қазбалардың ұзындығы, тармақталуы, қиманың өзгеруі, бұрылыс саны және есік-бөгеттер сияқты элементтер ауа кедергісін қалыптастырады. Бір тармақта кедергі өссе, ауа басқа бағытқа ауып кетуі мүмкін. Сондықтан ауа тарату теңгерімі – ауа айналымының негізгі шарты.

Тиімді ауа айналымын қамтамасыз ететін шаралар:

• ауа қабылдау және ауа шығару бағыттарын нақты бөлу;
• ауа жолдарының герметикалығын сақтау, саңылауларды жабу;
• тармақтарда ауа мөлшерін өлшеп, теңгерім жасау;
• тұйық қазбаларда жергілікті желдетуді ұйымдастыру;
• арналарды уақтылы тазалау және бітелуді болдырмау.

Бақылау жүйесі ауа айналымының тұрақтылығын растайды. Ауа жылдамдығы мен қысым айырмасы өлшеніп, жоспарланған мәндермен салыстырылады. Газ және шаң көрсеткіштері де маңызды индикатор: ауа жеткіліксіз болса, зиянды қоспалар өседі. Мұндай жағдайда желдету режимі өзгертіліп, реттегіш құрылғылар қайта бапталады немесе қосымша желдеткіш енгізіледі.

Өндірістік өзгерістер ауа айналымын жиі өзгертеді. Жаңа тармақ ашылғанда, есіктердің режимі өзгергенде немесе технологиялық жүктеме артқанда ауа сұранысы өседі. Сондықтан ауа айналымын басқару – бір реттік әрекет емес, үздіксіз жүргізілетін жұмыс. Дұрыс басқарылса, энергия шығыны да оңтайланады, өйткені желдеткіш дұрыс жұмыс нүктесінде істейді.

Қорытындысында, кеніш ауа айналымы – желдету жүйесінің нәтижесін көрсететін негізгі көрсеткіш. Ауа жолдарын дұрыс ұйымдастыру, теңгерім және тұрақты бақылау арқылы қауіпсіз әрі тұрақты өндірістік режимге қол жеткізуге болады.