кеніш желдеткіштері

Кеніш желдеткіштері – тау-кен өндірісінде ауа алмасуды ұйымдастыратын жабдықтардың кең тобы. Олар жерасты қазбаларында ғана емес, жерүсті өндірістік алаңдарында, ұсату-тоқпақтау бөлімдерінде, қоймаларда және шаң-түтіні көп технологиялық аймақтарда да қолданылады. Негізгі мақсат – жұмысшыларға қолайлы микроклимат құру, газдар мен шаңның жиналуын шектеу және технологиялық процестерді қауіпсіз жүргізу.

Кеніш желдеткіштері әдетте қызметіне қарай бірнеше бағытқа бөлінеді: негізгі желдету (жалпы шахта ағынын ұстайтын), күшейткіш (желі кедергісі артқан бөліктерде қысымды көтеретін), көмекші немесе жергілікті (жеке забой, өткел немесе камераны желдететін). Әр топтың міндеті әртүрлі болғандықтан, бір кеніште бірнеше тип қатар пайдаланылуы қалыпты жағдай.

Жұмыс ортасына байланысты талаптар да өзгереді. Газ қауіпті учаскелерде қауіпсіз іске қосу, ұшқынның алдын алу, сенімді жерлендіру және бақылау жүйелері маңызды. Шаң көп ортада тозуға төзімді материалдар, сүзгілеу шешімдері және техникалық қызмет көрсету жиілігі басты орынға шығады. Жылу көп бөлінетін аймақтарда ауа көлемін көбейту және ауа ағымын дұрыс тарату шешуші фактор болады.

Таңдау кезінде кеніш желісінің нақты кедергісі, қажетті ауа мөлшері, жұмыс режимдерінің ауысуы және резервтеу қажеті ескеріледі. Қуатты шамадан тыс көтеру энергия шығынын өсірсе, жеткіліксіз таңдау ауа жетіспеушілігіне әкеледі. Сондықтан жобалық есеп пен нақты өлшемдердің сәйкестігі маңызды.

Пайдаланудағы негізгі бақылау:

• ауа шығыны мен ауа жылдамдығының тұрақтылығы;
• қысым және желі тораптарындағы жоғалтулар;
• діріл, шу, подшипник қызуы сияқты механикалық белгілер;
• арналардың тығыздығы және ауа қысқа жолмен өтіп кетуінің алдын алу.

Кеніш желдеткіштерін дұрыс жүйелеу өндірістің қауіпсіздігін ғана емес, тиімділігін де арттырады: желдету тұрақты болса, жұмыс тоқтауы азаяды, жабдықтың тозуы төмендейді, ал қызметкерлердің жұмыс жағдайы жақсарады.