көмір шахталарында қолдану

Көмір шахталарында қолдану – желдету жүйелерін жобалау мен пайдалануда ең жауапты бағыттардың бірі. Көмір қабаттарында метан газы мен жанғыш көмір шаңы көптеп бөлінеді, ал олардың белгілі бір концентрациядан асуы жарылыс қаупін тудырады. Сондықтан көмір шахталары үшін арнайы шахталық желдеткіштерді дұрыс таңдап, тиімді желдету схемасын құру кен өндіру қауіпсіздігінің негізгі шарты болып табылады. Бас, жергілікті және қосымша желдету қондырғыларының үйлесімді жұмысы арқылы қазбалардағы газ және шаң концентрациясы нормативтер деңгейінде ұсталады.

Көмір шахталарында желдеткіштерді қолдану кезінде желдету торының құрылымы, қазба ұзындығы, қималар өлшемі, қазу жүйесі және газ шығу қарқыны ескеріледі. Бас желдеткіш шахтаға таза ауа жіберіп, газданған ауаны сыртқа шығарады, ал жергілікті желдеткіштер ұңғыма, лавалар мен штректердегі ауа алмасуды жақсартады. Кейбір учаскелерде суырма желдету, аралас желдету немесе сорғыш-үрлегіш схемалары қолданылады. Әрбір схема гигиеналық және қауіпсіздік талаптарына сай есептеліп, тәжірибе жүзінде тексеріледі.

Көмір шахталарындағы желдету жүйесінің сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін тұрақты бақылау мен диагностика қажет. Газ талдағыштар арқылы метан мен басқа газдардың концентрациясы өлшеніп, шекті мәндерден асып кеткен жағдайда дереу шаралар қабылдануы тиіс. Желдеткіштердің жұмыс режимі, ток жүктемелері, діріл деңгейі, ауа шығындары үнемі мониторингке алынады. Техникалық қызмет көрсету кестесін сақтау, желдету есіктері мен қақпақтарының дұрыс ашылып-жабылуын қадағалау да маңызды.

Дұрыс ұйымдастырылған желдету жүйесі көмір шахтасындағы технологиялық процестердің тоқтаусыз жүруіне жағдай жасап, жұмысшылардың өмірі мен денсаулығын қорғайды. Сондай-ақ апаттық жағдайларда (кенеттен газ шығуы, өрт, опырылу) желдеткіштерді дұрыс басқару адамдарды дер кезінде қауіпсіз аймаққа шығарып, қауіпті аймақтарды оқшаулауға мүмкіндік береді. Осылайша, көмір шахталарында қолданылатын желдеткіштер мен желдету жүйелері жалпы тау-кен қауіпсіздігі жүйесінің ажырамас бөлігі болып табылады.