көмір шахтасының қайтарма ағысты желдеткіші

Көмір шахтасының қайтарма ағысты желдеткіші – шахтадағы ауа ағынының бағытын тез өзгертуге арналған арнайы желдеткіш. Мұндай жабдық қауіпті жағдайларда, мысалы, өрт немесе кенет газ шығуы кезінде түтін мен ластанған ауаны басқа бағытқа бұрып, эвакуация жолдарын түтіннен тазартуға көмектеседі. Қайтарма ағысты режим шахта желдету жүйесінің икемділігін арттырып, авариялық сценарийлерге уақытылы әрекет етуге мүмкіндік береді.

Қайтарма ағысты желдеткіш көбінесе осьтік конструкцияда орындалады және қалақша бұрышын өзгерту немесе ағын бағытын клапандар арқылы қайта бағыттау мүмкіндігіне ие. Кейбір шешімдерде желдеткіш өзі екі бағытта да жұмыс істей алатын болып жобаланып, айналу бағыты өзгерген кезде ағынның кері бағытта өтуін қамтамасыз етеді. Желдеткіш корпусы, тірек конструкциялары және реттеу механизмдері шахталық жағдайдағы діріл мен механикалық жүктемелерге төзімді болуы тиіс.

Жобалау кезінде көмір шахтасының қайтарма ағысты желдеткішінің жұмыс нүктесі қалыпты және авариялық режимдер үшін есептеледі. Қалыпты режимде ол негізгі желдету міндетін атқарса, авариялық режимде ағын бағытын өзгертіп, түтін мен газды қауіпсіз бағытқа шығару үшін пайдаланылады. Желдету торының сұлбасы, қазбалардың орналасуы, эвакуация маршруттары және авариялық ағын таралу сценарийлері ескеріліп, қажетті қысым мен ауа шығыны анықталады.

Пайдалану барысында қайтарма ағысты желдеткішке тұрақты техникалық қызмет көрсетіліп, қалақша бұру механизмдерінің, клапандардың, жетектердің және автоматтандырылған басқару жүйесінің дұрыстығы тексеріледі. Авариялық режимді имитациялау арқылы оқу-жаттығулар өткізіліп, ағын бағытын өзгерту уақыты мен тиімділігі бағаланады. Осылайша көмір шахтасының қайтарма ағысты желдеткіші төтенше жағдайларда шахта желдету жүйесінің сенімді жұмысын қамтамасыз ететін, қауіпсіздік деңгейін арттыратын маңызды элемент болып табылады.