шахта вентиляциясын есептеу

Шахта вентиляциясын есептеу – кеніш желдетуін дұрыс жобалау және басқару үшін орындалатын негізгі инженерлік жұмыс. Есептің мақсаты – әр учаскеге қажет ауа мөлшерін анықтау, желі кедергісін бағалау, қысым қажеттілігін есептеу және осы деректерге сүйеніп желдеткіш қондырғылардың параметрлерін дәл таңдау. Дұрыс есеп болмаса, ауа жетіспеушілігі пайда болып, газ және шаң қаупі күшеюі мүмкін.

Есепте алдымен ауа қажеттілігі анықталады. Бұл жұмысшылар санына, машиналар мен жабдықтың жылулық жүктемесіне, газ бөліну қарқынына, шаңдану деңгейіне және технологиялық процестердің режиміне тәуелді. Кейін кеніштің ауа жолдары талданып, тармақтардың ұзындығы, қимасы, бұрылыс саны, есік-бөгеттер және басқа да элементтер бойынша желі кедергісі бағаланады.

Есептің негізгі кезеңдері:

• кеніш бойынша ауа қабылдау және ауа шығару құрылымын анықтау;
• әр тармаққа қажет ауа мөлшерін белгілеу;
• желідегі қысым жоғалтуды және кедергіні бағалау;
• жұмыс нүктесін анықтап, желдеткішті таңдау;
• ауа тарату теңгерімін қамтамасыз ететін реттеу шешімдерін енгізу;
• өлшеу және бақылау нүктелерін жоспарлау.

Тәжірибеде есептік мәндер міндетті түрде нақты өлшеулермен салыстырылады. Себебі кеніш желісі уақыт өте өзгеріп отырады: жаңа қазба ашылады, кейбір учаскелер жабылады, арналар бітелуі немесе герметикалығы бұзылуы мүмкін. Мұндай өзгерістер қысым жоғалтуды арттырып, нақты ауа шығынын азайтады. Сондықтан қысым айырмасын, ауа жылдамдығын және газ көрсеткіштерін жүйелі өлшеу есептің дұрыстығын сақтауға көмектеседі.

Желдеткішті таңдау кезінде өнімділік қисығы мен желі қисығының сәйкестігі тексеріледі. Жұмыс нүктесі тиімді аймақта орналасуы қажет, әйтпесе энергия шығыны өседі немесе қажетті ауа мөлшері алынбайды. Сонымен қатар резервтеу, апаттық режим және өндірістің кеңею перспективасы есепке алынып, қуат қоры қарастырылады.

Қорытындысында, шахта вентиляциясын есептеу – қауіпсіз желдетудің негізі. Ол ауа алмасуды жоспарлауға, жабдықты дұрыс таңдауға және желдету жүйесін тұрақты бақылаумен басқаруға мүмкіндік береді.