шахта желдетуі

Шахта желдетуі – жерасты қазбаларында газ, шаң, жылу және ылғал шығарындысын басқаруға арналған ұйымдастырылған ауа алмасу жүйесі. Шахталық желдетудің негізгі мақсаты – жұмыс аймағында қауіпсіз ауа құрамын қамтамасыз ету, метан мен басқа да жанғыш газдардың жиналуын болдырмау және шаң концентрациясын рұқсат етілген деңгейден асырмау. Бұл міндетті орындау үшін негізгі желдеткіштер, жергілікті желдеткіштер, желдету торы және бақылау аспаптары кешенді түрде жұмыс істейді.

Шахта желдету жүйесі екі басты бөліктен тұрады: жерүсті негізгі желдету станциясы және жерасты қазбаларындағы ауа тарату желісі. Негізгі желдеткіштер шахта стволдары арқылы таза ауаны жіберіп немесе ағынды сорып, жалпы ауа алмасуды ұйымдастырады. Ал жергілікті желдеткіштер қазба соңында, кен өндіру орындарында және шаң пайда болатын учаскелерде орнатылады. Олар забой аймағына таза ауа жеткізіп, жарылысқа қауіпті газ қоспаларын және шаңды ағынды алып кетеді.

Шахта желдетуін жобалау кезінде тау жынысының газ бөлу қасиеттері, кеніштің тереңдігі, қазбалар саны, жұмыс фронтының орналасуы және кен өндіру тәсілдері ескеріледі. Ауа шығыны мен қысым бойынша есептер жүргізіліп, желдеткіштердің қажетті саны, қуаты және орналасуы анықталады. Желдету торының кедергісі, қақпақшалардың және бекітпелердің әсері, авариялық режимдердегі ауа қозғалысы да мұқият қарастырылады. Барлық шешімдер шахталық қауіпсіздік нормаларына және салалық стандарттарға сәйкес болуы тиіс.

Пайдалану барысында шахта желдетуі тұрақты бақылауды талап етеді. Газ талдағыштар, ауа шығынын өлшейтін аспаптар, қысым айырмасын көрсеткіштер және автоматты дабыл жүйелері арқылы желдету режимі бақыланады. Негізгі және жергілікті желдеткіштердің жұмыс қабілеттілігі, резервтік қуат көздерінің дайындығы және желдету торының жағдайы жоспарлы түрде тексеріледі. Осылайша шахта желдетуі кеншілердің еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ететін және бүкіл тау кен кәсіпорнының тұрақты жұмысын қолдайтын шешуші жүйе болып табылады.