Шахтаға арналған сорып шығаратын желдеткіш – жерасты қазбаларынан ластанған ауаны, газ және көмір шаңын қайтарма қазбалар арқылы сыртқа шығарып, шахтада тұрақты теріс қысым қалыптастыруға арналған негізгі желдету жабдығы. Мұндай желдеткіштер әдетте шахтаның жерүсті желдету станцияларына орнатылып, шахтадағы барлық ауа алмасу процесін басқарады. Сорып шығару режимі шахтаға таза ауаның тұрақты түсуін қамтамасыз етіп, зиянды қоспаларды қауіпсіз аймаққа қарай ығыстырады.
Шахталық сорып шығаратын желдеткішті таңдау кезінде шахтаның тереңдігі, қазбалардың ұзындығы, газ бөліну деңгейі және ауа ағынының қажетті көлемі ескеріледі. Аэродинамикалық есептер негізінде желдеткіштің қысымы мен ауа шығыны анықталып, оның сипаттамасы желдету торының кедергісіне сәйкестендіріледі. Газ қауіпті көмір шахталары үшін жарылысқа төзімді орындаудағы сорып шығаратын желдеткіштер пайдаланылады, олар ұшқынның пайда болуына жол бермейтін арнайы конструкция мен материалдардан жасалады.
Сорып шығару желдеткішімен жұмыс істейтін жүйеде таза ауа кіретін және ластанған ауа шығатын қазбалардың орналасуы, қақпақшалар мен жергілікті желдеткіштердің жұмысы мұқият үйлестірілуі тиіс. Таза ауа кіретін қазбалар арқылы шахтаға түсіп, жұмыс аймағынан өткен соң қайтарма қазбалармен сорып шығару желдеткішіне келеді. Бұл сұлбада маңызды талап – қауіпті газ және шаң қоспаларының адамдар жүретін учаскелер арқылы өтпеуі. Сондықтан желдету схемасы жобалау кезінде қауіпсіздік нормаларына сәйкес тексеріледі.
Шахтаға арналған сорып шығаратын желдеткіштің сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін дірілді, температураны, ток жүктемесін және ауа ағынын үздіксіз бақылау қажет. Ақау пайда болған жағдайда резервтік желдеткішті жылдам қосу мүмкіндігін қарастыру керек. Жоспарлы техникалық қызмет көрсету кезінде дөңгелектің тозуы, корпустың күйі және қосылу арматурасы тексеріліп, қажет болғанда жөндеу жүргізіледі. Осылайша шахталық сорып шығаратын желдеткіш кеншілер үшін қауіпсіз орта қалыптастырып, бүкіл желдету жүйесінің тиімді жұмысын қамтамасыз етеді.