шахталық желдету жүйесі

Шахталық желдету жүйесі – жер асты қазбаларында ауа алмасуды қамтамасыз ететін, негізгі және жергілікті желдеткіштерден, ауа арналары мен реттеу құрылғыларынан тұратын күрделі инженерлік құрылым. Оның басты мақсаты – жұмыс аймақтарына таза ауаны жеткізу, метан, көмір шаңы және басқа да зиянды газдарды уақытылы шығарып отыру, сондай-ақ еңбек жағдайын санитарлық нормаларға сай деңгейде ұстау. Дұрыс жобаланған шахталық желдету жүйесі апаттардың алдын алып, өндірістің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

Жүйе құрамына жер үстінде орналасқан негізгі желдеткіштер, жерасты штректер мен квершлагтар арқылы өтетін ауа ағындары, жергілікті желдеткіштер, ауа ағынын реттейтін қақпақтар мен оқшаулағыштар кіреді. Желдету сұлбасы шахта құрылымына байланысты тізбекті, параллельді немесе аралас түрде ұйымдастырылуы мүмкін. Әрбір учаскеге қажетті ауа мөлшері есептеліп, қысым теңгерімі жасалады, бұл желдеткіштердің қуатын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Метан және басқа газдардың бөлінуі жоғары аймақтарда жергілікті желдеткіштер қолданылып, қауіпті учаскелерде ауа алмасу қарқындылығы күшейтіледі.

Шахталық желдету жүйесін тиімді пайдалану үшін ауа шығынын, қысымды, газ концентрациясын және желдеткіштердің жұмыс режимін тұрақты бақылау қажет. Практикада периодтық өлшеулермен қатар, стационарлық датчиктер мен диспетчерлік бақылау жүйелері қолданылып, газ жағдайы туралы жедел ақпарат алынады. Жүйені жетілдіру мақсатында желдеткіштер жиілікпен реттелетін жетектермен, дірілді және шу деңгейін бақылайтын құралдармен толықтырылады. Нәтижесінде шахталық желдету жүйесі тау-кен кәсіпорындары үшін қауіпсіздік, энергия тиімділігі және өндірістік сенімділік тұрғысынан шешуші рөл атқаратын негізгі инженерлік база болып табылады.