шахтаның негізгі желдеткіші

Шахтаның негізгі желдеткіші – жер асты кенішінің жалпы желдету жүйесінің орталық элементі. Ол бүкіл шахтаға қажетті ауа шығынын қамтамасыз етіп, таза ауаны қазбаларға жеткізіп, пайдаланылған, газданған және шаңданған ауаны сыртқа шығарып отырады. Негізгі желдеткіш әдетте жер үстінде арнайы желдеткіш камерасында орналастырылады және шахтаның кіріс және қайтарма оқпандары арқылы желдету торына қосылады. Шахтаның қауіпсіз және тұрақты жұмыс істеуі осы негізгі желдеткіштің сенімділігі мен дұрыс таңдалуына тікелей байланысты.

Негізгі желдеткішті жобалау кезінде шахта тереңдігі, қазбалар ұзындығы, желдету торының кедергісі, газ және шаң бөліну деңгейі есепке алынады. Осы мәліметтерге сүйене отырып, қажетті ауа шығыны, толық қысым, желдеткіш типі және қозғалтқыш қуаты анықталады. Негізгі желдеткіш осьтік немесе центрифугалық орындауда болуы мүмкін, ал газ қауіпті шахталарда жарылысқа төзімді және жарылыстан қорғалған орындалуына ерекше көңіл бөлінеді. Қауіпсіздік мақсатында әдетте жұмыс істейтін және резервтік желдеткіш орнатылып, олардың автоматты ауысу алгоритмдері қарастырылады.

Шахтаның негізгі желдеткішіне жүйелі техникалық қызмет көрсету оның энергия тиімділігі мен қызмет мерзімін айтарлықтай арттырады. Мойынтіректерді майлау, дірілді бақылау, қалақ беттерін тазалау, бекіту тораптарын күшейту, электр жабдығы мен автоматика жүйелерін тексеру міндетті түрде жоспарлы түрде жүргізіледі. Ауа ағынының бағыты мен көлемі желдету есіктері және реттеу қақпақтары арқылы басқарылып, әрбір қазба учаскесіне қажетті ауа мөлшері жеткізіледі.

Дұрыс жұмыс істейтін негізгі желдеткіш шахтадағы газ режимін тұрақтандырып, кенеттен газ шығуы, көмір шаңы жарылысы және улану сияқты қауіпті жағдайлардың алдын алуға көмектеседі. Сонымен қатар ол өндіріс өнімділігін сақтауға, жұмысшылардың денсаулығын қорғауға және нормативтік талаптарды орындауға мүмкіндік береді. Сондықтан шахтаның негізгі желдеткіші тау-кен кәсіпорындарының қауіпсіздік стратегиясында ерекше стратегиялық маңызға ие.