Шаң тазарту жабдығы – шаңды ауаны сүзгілер, циклондар немесе ылғалды тұндыру камералары арқылы тазартуға арналған техникалық құрылғылар жиынтығы. Бұл жабдық желдеткіштермен бірігіп жұмыс істеп, шаңды ауаны шахтадан немесе өнеркәсіптік цехтан сорып алып, ауадағы бөлшектерді ұстап қалады. Шаң тазарту жүйелері көмір шахталары, байыту фабрикалары, цемент және құрылыс материалдары өндірісінде, металлургиялық және химиялық кәсіпорындарда кең қолданылады.
Шаң тазарту жабдығына циклондар, қапшықты сүзгілер, электрофильтрлер, ылғалды тұндыру камералары және картриджді жүйелер кіреді. Циклондар ағынның айналмалы қозғалысын пайдаланып, ауыр бөлшектерді қабырғаға және төменгі бункерге лақтырады. Қапшықты сүзгілер жұқа бөлшектерді ұстауға қабілетті, олар сүзгі материалында тұрып қалады, кейін регенерация кезінде түсіріледі. Ылғалды тұндыру жүйелері шаңды су тамшыларымен байланыстырып, ауырлатылған бөлшектерді тұнбаға түсіреді.
Жобалау кезінде шаң тазарту жабдығының түрі мен өлшемдері шаң бөлшектерінің өлшеміне, концентрациясына, газ-ауа қоспасының температурасынa және агрессивтілігіне байланысты таңдалады. Желдеткіштің ауа шығыны мен қысымы, шаңсорғыш желілердің аэродинамикалық кедергісі, фильтр арқылы қысым шығыны есептеліп, жүйенің жалпы жұмыс нүктесі анықталады. Шахталық ортада қолданылатын жабдықта жарылысқа төзімділік, коррозияға төзімділік және жөндеуге қолжетімділік талаптары ерекше ескеріледі.
Пайдалану барысында шаң тазарту жабдығына тұрақты қызмет көрсетіліп, сүзгілердің ластану деңгейі, бункерлердегі шөгінді көлемі, су жүйесінің жай-күйі, герметикалығы және автоматты регенерация механизмдерінің дұрыстығы тексеріледі. Техникалық қызмет көрсету регламентін сақтау шаң тазарту тиімділігін тұрақты деңгейде ұстап тұруға және желдету жүйесінің энергия шығынын бақылауда ұстауға мүмкіндік береді. Осылайша шаң тазарту жабдығы шахталық және өнеркәсіптік желдету жүйелерінде шаңмен күресудің міндетті құрамдас бөлігі болып табылады.