Шаң жарылысына қарсы желдеткіш көмір шаңы және басқа жанғыш шаңдар бар ортада жарылыс қаупін төмендетуге арналған арнайы желдету жабдығы. Көмір шахталары мен кейбір өнеркәсіптік цехтарда шаң концентрациясы белгілі бір деңгейден асқанда жарылыс қаупі туындайды. Мұндай жағдайда желдеткіштің конструкциясы, материалдары және жұмыс режимі жарылыс қауіпсіздігі талаптарына қатаң сәйкес болуы тиіс.
Шаң жарылысына қарсы желдеткіштің дөңгелегі, корпусы және ағынмен жанасатын бөлшектері ұшқын тудырмайтын немесе ұшқын қаупі төмен материалдардан жасалады. Қалақшалар мен корпус арасындағы саңылаулар механикалық жанасуды болдырмау үшін дәл өңделіп, дірілге қарсы шаралармен толықтырылады. Электр қозғалтқышы мен басқару аппаратурасы да жарылысқа төзімді қаптамаға орналастырылып, шаңның ішке енуін шектейтін тығыздау жүйелері қолданылады.
Жобалау кезінде шаң жарылысына қарсы желдеткіштің параметрлері шахтадағы шаң түзілу қарқынына, ағындағы шаң концентрациясына және желдету жүйесінің кедергісіне байланысты есептеледі. Ауа шығыны шаңның жиналуына жол бермейтіндей деңгейде болуы тиіс, ал қысым жүйедегі барлық учаскелерде қажетті жылдамдықты қамтамасыз етуі керек. Қосымша қауіпсіздік ретінде шаң концентрациясын бақылау құралдары және авариялық тоқтату жүйелері қарастырылады.
Пайдалану барысында шаң жарылысына қарсы желдеткішке ерекше назар аударылып, шаң жиналу аймақтары мен ағын жолдарының тазалығы тұрақты бақылауда болады. Діріл және шу параметрлері, подшипниктердің жай күйі және электр жабдығының тығыздығы жоспарлы түрде тексеріледі. Осылайша шаң жарылысына қарсы желдеткіш шахталық және өнеркәсіптік нысандарда жанғыш шаңмен байланысты жарылыс тәуекелін төмендетіп, қауіпсіз желдету жүйесін қалыптастыруға көмектеседі.