шаңды тазарту

Шаңды тазарту – шаңды ауа ағынын желдеткіштер, сүзгілер және ылғалды тұндыру жүйелері арқылы өңдеп, ондағы бөлшектердің концентрациясын төмендету процесі. Шахталарда, байыту фабрикаларында және әртүрлі өнеркәсіптік нысандарда шаңды тазарту еңбек қауіпсіздігі мен экологиялық талаптардың маңызды бөлігі болып табылады. Процестің мақсаты – шаңды шығу көзінде мүмкіндігінше ұстап, оны қауіпсіз түрде жинақтап, тазартылған ауаны атмосфераға немесе жұмыс кеңістігіне қайтару.

Шаңды тазарту процесі әдетте бірнеше кезеңнен тұрады: жергілікті сорып алу, шаңды ауаны тасымалдау, бөлшектерді бөлу және сүзу, шөгіндіні шығару. Жергілікті сорып алу кезеңінде желдеткіштер мен сорғыш бастиектер шаңды дәл шығу орнынан тартып алады. Одан кейін шаңды ауа ауаөткізгіштер арқылы циклондарға, қапшықты сүзгілерге немесе ылғалды тұндыру камераларына жеткізіледі. Циклондар ірі бөлшектерді, сүзгілер ұсақ шаңды ұстап қалса, ылғалды жүйелер бөлшектерді су тамшыларымен байланыстырып, тұнбаға түсіреді.

Жобалау кезінде шаңды тазарту жүйесі желдету торымен және өндірістік процестермен үйлестіріледі. Жабдықтың түрі шаңның физикалық және химиялық қасиеттеріне, бөлшектердің өлшеміне, концентрациясына және газ-ауа қоспасының температурасына байланысты таңдалады. Желдеткіштердің ауа шығыны, қысымы және фильтрлердегі қысым шығыны есептеліп, жүйенің жалпы гидравликалық сипаттамасы анықталады. Шахталық ортада жарылысқа төзімділік, коррозияға төзімділік және техникалық қызмет көрсетуге қолжетімділік талаптары ескеріледі.

Пайдалану барысында шаңды тазарту жүйесіне тұрақты бақылау және қызмет көрсету жүргізіліп, сүзгілердің ластану деңгейі, бункерлердегі шөгінді, су сапасы және желдеткіштердің жұмыс режимі тексеріледі. Зертханалық немесе портативті аспаптармен шаң концентрациясы өлшеніп, жүйенің тиімділігі бағаланады. Осылайша шаңды тазарту шахталық және өнеркәсіптік желдету жүйелерінде қауіпсіз және денсаулыққа қолайлы жұмыс ортасын құруға бағытталған кешенді инженерлік процесс болып саналады.