тау-кен желдету жүйесі

Тау-кен желдету жүйесі – кеніштің барлық учаскелерінде ауа қозғалысын қамтамасыз ететін инженерлік кешен. Жүйе әдетте ауа қабылдау жолдарынан, ауа тарату тармақтарынан және пайдаланылған ауаны шығару жолдарынан тұрады. Оның дұрыс жұмыс істеуі кеніш қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді, себебі желдету жеткіліксіз болса, газдар мен шаң жиналып, жұмыс тоқтауы немесе апат қаупі артады.

Желдету жүйесінің негізі – ауа желісі. Ол қазбалардың геометриясына, тармақталуына, бекітпелеріне, есік-бөгеттеріне және уақытша құрылымдарға тәуелді. Әрбір элемент ауа кедергісін өзгертеді, сол себепті жүйе динамикалық түрде қарастырылады: кеніш дамыған сайын желі параметрлері қайта есептеліп, реттеледі.

Жүйенің негізгі құрамдастары:

• ауа қабылдау және ауа шығару оқпандары немесе штольнялар;
• негізгі желдеткіш қондырғылары және қажет болса күшейткіш тораптар;
• жергілікті желдетуге арналған көмекші желдеткіштер мен ауаөткізгіштер;
• ауа бөгеулері, есіктер, реттегіш құрылғылар;
• газ және шаң мониторингі, бақылау-өлшеу нүктелері;
• апаттық режимге арналған ұйымдастыру шаралары.

Жобалау қағидалары кеніштің түрі мен қауіптілік деңгейіне байланысты. Газ қауіпті кеніштерде ауа ағынының тұрақтылығы, бақылау жиілігі және апаттық әрекет жоспары қатаң болады. Ұзын қазбаларда қысым жоғалту көп болғандықтан, желі теңгерімі мен қуат қоры алдын ала қарастырылады. Шаң көп процестерде ауа жылдамдығын дұрыс таңдау және шаңды басу шаралары қатар жүреді.

Пайдалану кезінде жүйенің тиімділігі ауа тарату теңгеріміне тәуелді. Бір тармақта кедергі өссе, ауа басқа тармаққа ауып кетуі мүмкін. Сондықтан өлшеу, салыстыру және реттеу тұрақты жүргізіледі. Сонымен бірге желдеткіштің механикалық күйі, діріл мен температура көрсеткіштері, арналардың бітелуі және герметикалығы бақылауда болуы керек.

Қорытындысында, тау-кен желдету жүйесі – бұл жабдық, ауа желісі және басқару тәртібі біріктірілген тұтас жүйе. Дұрыс жобаланған және дұрыс пайдаланылған желдету кеніштің қауіпсіз әрі тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді.