Жарылысқа төзімді электр қозғалтқышы – газ және шаң жарылысы қаупі жоғары ортада желдеткіштер мен басқа жабдықты қауіпсіз айналдыруға арналған жетек түрі. Тау-кен кәсіпорындарында шахталық желдеткіштер көбіне метан, көмір шаңы немесе жанғыш булар бар кеңістіктерде жұмыс істейді, сондықтан қозғалтқыштың құрылымы ұшқынның сыртқа шығуын және қызып кету салдарынан тұтануды болдырмауы тиіс. Жарылысқа төзімді электр қозғалтқышы осы талаптарды орындауға арналған.
Мұндай қозғалтқыштардың корпусы қалың қабырғалы, берік және тығыздалған болады. Ішкі қуыста пайда болуы мүмкін ұшқын немесе доға корпустың ішінде қалып, сырттағы жарылғыш қоспамен жанасуға мүмкіндік бермейді. Қақпақтардың, кабель кіретін жерлердің және қосқыш қораптарының аралықтары арнайы мөлшермен орындалып, ішкі жарылыстың сыртқа өтуін тежейді. Сонымен қатар, орамалардың қызуын шектейтін қорғаныс жүйелері және температураны бақылау элементтері қолданылады.
Шахталық желдеткіштер үшін жарылысқа төзімді электр қозғалтқышы негізгі және жергілікті желдеткіштерде, шаң кетіру кешендерінде және газды тасымалдайтын желдеткіштерде кеңінен қолданылады. Қозғалтқыштың қуаты, айналу жылдамдығы және конструкциясы желдеткіштің талаптарына сәйкес таңдалады. Қауіпсіздік белгілері мен жарылысқа төзімділік таңбалары қозғалтқыштың төлқұжатында және табличкасында көрсетіледі, олар жобалау және сертификаттау кезінде есепке алынады.
Жарылысқа төзімді электр қозғалтқышына техникалық қызмет көрсету оның тығыздалуын, кабель енгізу тораптарының бүтіндігін, корпус бетінің зақымданбағанын және салқындату арналарының ашықтығын тексеруді қамтиды. Орамалардың оқшаулау кедергісі мен температурасы бақылауға алынып, рұқсат етілген мәндерден асқан жағдайда себептері анықталып, ақау жойылады. Уақытында қызмет көрсетілген жарылысқа төзімді электр қозғалтқышы шахталық желдеткіштің сенімді жұмысын қамтамасыз етіп, газ және шаң жарылысы қаупін едәуір азайтады.