Желдеткішті таңдау – шахталық және өнеркәсіптік желдету жүйелерін жобалаудағы маңызды инженерлік кезең. Дұрыс таңдалмаған желдеткіш ауа шығынының жеткіліксіздігіне, қысымның жетпеуіне немесе энергия шығынының артуына әкелуі мүмкін. Сондықтан желдеткіш параметрлерін есептеу кезінде өндірістің технологиялық талаптары, желдету торының құрылымы және қолданылатын жабдықтың ерекшеліктері жан-жақты ескерілуі тиіс.
Желдеткішті таңдаудың негізгі бастапқы деректері – қажетті ауа шығыны, толық қысым, тасымалданатын орта температурасы мен ылғалдылығы, шаң мен газ концентрациясы, коррозиялық әсер деңгейі. Шахталық желдеткішті есептегенде қазбалардың ұзындығы, кедергі коэффициенттері, ауа ағынының таралуы және қауіпсіздік нормалары назарға алынады. Өнеркәсіптік цехтар үшін ғимарат көлемі, жылу бөлу көздері және жергілікті сорып шығару жүйелері зерттеледі.
Тау-кен саласында желдеткішті таңдау шахталық осьтік желдеткіштер, жергілікті желдеткіштер, шаң кетіру кешендері және жоғары қысымды орталықтан тепкіш желдеткіштер арасында жүргізіледі. Әрбір типтің өз артықшылықтары мен қолдану аймағы бар: осьтік үлгілер үлкен ауа шығынын, орталықтан тепкіш үлгілер жоғары қысымды қамтамасыз етеді, ал жарылысқа төзімді конструкциялар газ және шаң жарылысы қауіпті учаскелерге арналған. Таңдау кезінде желдеткіштің тиімділігін, шу деңгейін, қызмет көрсету ыңғайлылығын және қосалқы бөлшектердің қолжетімділігін де бағалау маңызды.
Желдеткішті таңдаудың соңғы кезеңі – есептелген жұмыс нүктесін желдеткіштің сипаттамалық қисықтарымен салыстыру. Таңдалған модель бастапқы есептеулерді қанағаттандырып қана қоймай, жүктеменің өзгеруін ескеретін қорымен қабылданады. Жобалау құжаттамасында желдеткіштің техникалық сипаттамалары, монтаждау сызбалары және басқару схемалары толық көрсетіледі. Дұрыс таңдалған желдеткіш шахталық және өнеркәсіптік желдету жүйесінің энергия тиімділігін және ұзақ мерзімді сенімділігін қамтамасыз етеді.