желдеткішті шуынан қорғау

Желдеткішті шуынан қорғау – шахталық және өнеркәсіптік кәсіпорындардағы еңбек қауіпсіздігінің маңызды бөлігі. Қуатты желдеткіш агрегаттары жоғары жылдамдықта жұмыс істеп, ауа ағынын қалыптастырғанда айтарлықтай шу шығарады. Егер бұл шу деңгейі ұзақ уақыт бойы рұқсат етілген нормадан жоғары болса, жұмысшылардың есту қабілетіне зиян келтіріп, шаршауды арттырып, жалпы еңбек өнімділігін төмендетуі мүмкін. Сондықтан желдеткіш шуының әсерін азайтуға бағытталған инженерлік және ұйымдастырушылық шаралар кешенін қолдану қажет.

Желдеткішті шуынан қорғаудың алғашқы қадамы – шудың нақты деңгейін өлшеп, негізгі шу көздерін анықтау. Дыбыс өлшегіш аспаптардың көмегімен желдеткіш станциясының ішінде және сыртында, сондай-ақ шахтаға баратын аумақтарда шу картасы жасалады. Осы мәліметтер негізінде қай жерде шуды азайту ең маңызды екенін және қандай тәсілдер тиімді болатынын анықтауға болады. Кей жағдайда шу негізінен дөңгелектен және ауа ағынынан, ал басқа жағдайларда корпус дірілі мен құбыр жүйесінің резонансынан туындайды.

Инженерлік шараларға желдеткіш камераларын дыбыс жұтатын материалдармен қаптау, дыбыстан қорғайтын экрандар орнату, ауа өтетін каналдарға шу сөндіргіш элементтер енгізу жатады. Жерүсті желдеткіш станцияларында камераны бөлек ғимаратқа немесе жерге жартылай көміп орналастыру арқылы да шу деңгейін төмендетуге болады. Жерасты қазбаларында желдеткішті адамдар көп жүретін учаскелерден алыстау орналастырып, дыбыс өтетін бағытта қосымша қорғаныс қалқандары орнатылады.

Ұйымдастырушылық шаралар да маңызды рөл атқарады. Шу деңгейі жоғары аймақтарда жұмыс уақыты шектеліп, жұмысшыларға жеке қорғаныс құралдары – шуға қарсы құлаққаптар немесе тығындар беріледі. Шу картасына сәйкес қауіпті аймақтар белгіленіп, ақпараттық тақталар орнатылады. Сонымен қатар желдеткіш шуының артуы көбіне ақаудың белгісі болуы мүмкін, сондықтан шу деңгейін тұрақты бақылау арқылы жабдықтың техникалық жағдайын да қадағалауға болады.

Осының бәрі желдеткішті шуынан қорғау шаралары кешенді түрде жүзеге асырылған жағдайда ғана тиімді болатынын көрсетеді. Шахталық және өнеркәсіптік желдеткіштер үшін дұрыс жобаланған акустикалық қорғаныс жүйесі жұмысшылардың денсаулығын сақтауға, еңбек жағдайын жақсартуға және желдету жабдығының ұзақ мерзімді сенімді жұмысын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.