жерасты қайтарма ағысты желдеткіш

Жерасты қайтарма ағысты желдеткіш – шахтадағы ауа ағынының бағытын басқаруға және авариялық жағдайда қайтарма ағын режимін ұйымдастыруға арналған арнайы желдеткіш. Мұндай желдеткіш қалыпты режимде бір бағытта жұмыс істеп, шахтадағы таза ауа мен ластанған ағынның бөлінуін қамтамасыз етеді, ал төтенше жағдайларда, мысалы өрт немесе газ шығуы кезінде, ағын бағытын өзгерту арқылы түтін мен ластанған ауаны қауіпсіз жерге бағыттауға мүмкіндік береді. Бұл шахтадағы эвакуация шарттарын жақсартып, адамдардың қауіпсіздігін арттырады.

Жерасты қайтарма ағысты желдеткіш осьтік немесе аралас ағынды конструкцияда орындалуы мүмкін және ағын бағытын өзгертуге арналған клапандармен немесе қалақша бұру механизмдерімен жабдықталады. Кейбір жүйелерде желдеткіштің айналу бағыты өзгертіледі, ал басқаларында ағын арнайы арналар арқылы қайта бағытталады. Барлық элементтер шахталық ортадағы діріл, температура айырмашылықтары, ылғал және газ-шаң қоспаларының әсерін ескеріп, беріктік қоры жеткілікті деңгейде жасалады.

Жобалау кезінде жерасты қайтарма ағысты желдеткіш жалпы желдету торымен және авариялық желдету сценарийлерімен бірге қарастырылады. Қалыпты режим және қайтарма ағын режимі үшін separately ауа шығыны, қысым және ағын үлестірімі есептеліп, эвакуация маршруттарының түтінсіз қалуын қамтамасыз ететін сұлбалар таңдалады. Жобада шахта қазбаларының геометриясы, түтіннің таралу моделі, газ шығу ықтималдығы және апаттық жағдайдағы уақыттық факторлар ескеріледі.

Пайдалану барысында жерасты қайтарма ағысты желдеткішке және оған байланысты клапандар мен басқару жүйелеріне тұрақты техникалық қызмет көрсетіліп, ағын бағытын өзгерту механизмдерінің сенімділігі тексеріледі. Авариялық режимді имитациялау арқылы оқу-жаттығулар жүргізіліп, ағынның қайта бөліну уақыты, түтіннің таралу аймағы және эвакуация шарттары бағаланады. Осылайша жерасты қайтарма ағысты желдеткіш шахталық желдету жүйесінде қауіпсіздік деңгейін көтеріп, төтенше жағдайларда басқарылатын желдетуді қамтамасыз ететін маңызды инженерлік элемент болып табылады.