Chẩn đoán rung là kỹ thuật trọng yếu để đảm bảo quạt thông gió mỏ vận hành êm và bền. Bằng cách đo biên độ và phổ tần tại các gối đỡ và phương vị khác nhau, kỹ sư phân biệt được mất cân bằng cánh, lệch tâm trục, sai số lắp ghép, lỏng bulông móng hoặc hư hại ổ đỡ. Mỗi dạng hư hỏng tạo dấu vân đặc trưng trong phổ tần và có diễn biến theo thời gian giúp dự báo.
Mất cân bằng thường biểu hiện đỉnh mạnh tại tần số quay, biên độ tăng theo tốc độ và giảm sau cân bằng động. Lệch tâm có thể xuất hiện thêm thành phần điều hòa; lỏng móng gây dải thấp tần rộng và thay đổi biên độ theo tải. Khi ổ đỡ mòn, phổ xuất hiện dải tần cao và tiếng ồn tăng, kèm theo nhiệt gối đỡ cao hơn mức nền.
Quy trình chẩn đoán bắt đầu bằng đo đường cơ sở sau khi lắp đặt hoặc bảo trì lớn, lưu lại tại nhiều chế độ tốc độ. Sau đó theo dõi xu hướng theo ca; khi biên độ vượt ngưỡng mềm, lập kế hoạch can thiệp: làm sạch và cân bằng cánh, kiểm tra đồng tâm, siết lại móng, hoặc thay ổ. Để tăng độ tin cậy, kết hợp dữ liệu rung với áp – lưu lượng; nếu rung tăng đồng thời áp – lưu lượng giảm, có thể cánh bám bụi, biến dạng hoặc có vật lạ.
Trong điều kiện mỏ, bụi và ẩm có thể làm sai lệch cảm biến, nên cần hiệu chuẩn định kỳ và che chắn cảm biến. Vị trí gắn phải sát gối đỡ, hướng đo nhất quán; dây tín hiệu đi độc lập để tránh nhiễu. Việc phân tích nên kèm ghi chú sự kiện như thay cánh, chỉnh cửa gió, để tránh nhầm lẫn giữa thay đổi vận hành và hư hỏng.
Kết luận chẩn đoán phải đi kèm khuyến nghị tác nghiệp: tốc độ cần điều chỉnh tạm, thời điểm dừng kiểm tra, phụ tùng dự kiến và biện pháp phòng ngừa tái diễn như lắp lưới chắn vật lạ, cải thiện khuếch tán giảm rung khí động. Nhờ chẩn đoán rung kịp thời, hệ quạt duy trì ổn định, giảm dừng máy đột xuất và kéo dài tuổi thọ thiết bị.