Giám sát rung là phương pháp trọng yếu để đánh giá sức khỏe quạt trong hệ thống thông gió mỏ. Biên độ và phổ rung phản ánh trạng thái ổ đỡ, độ cân bằng rôto, căn tâm trục, độ cứng bệ và lỏng liên kết. Theo dõi rung theo thời gian thực cho phép cảnh báo sớm, lập kế hoạch can thiệp đúng lúc, tránh hỏng đột xuất gây thiếu gió và gián đoạn sản xuất.
Hệ thống điển hình sử dụng cảm biến gia tốc gắn tại gối đỡ theo phương ngang và dọc, kết hợp đo vận tốc rung để so sánh với ngưỡng tiêu chuẩn. Dữ liệu được xử lý để tạo phổ tần, từ đó nhận diện đặc trưng: mất cân bằng thể hiện đỉnh tại tốc độ quay, lệch tâm cho nhiều bội số, lỏng liên kết tạo dải rộng, hư hỏng ổ đỡ xuất hiện dải đặc trưng theo tần số phần tử lăn. Sự thay đổi phổ theo thời gian giúp phân biệt lỗi đang phát triển với nhiễu tạm thời.
Để liên kết rung với hiệu suất thông gió, nên đồng bộ dữ liệu rung cùng lưu lượng, áp tĩnh và nhiệt độ ổ. Khi rung tăng kèm nhiệt độ, cần xem lại bôi trơn, tải và căn tâm. Nếu rung tăng trong khi áp tĩnh và lưu lượng giảm, khả năng cao tổng trở mạng thay đổi khiến điểm làm việc lệch vùng hiệu suất. Cập nhật đường cong hệ thống sau cải tạo ống sẽ giúp đưa tổ máy về vùng ổn định.
Giám sát rung hỗ trợ mô hình bảo trì theo trạng thái: đặt ngưỡng cảnh báo và ngưỡng dừng an toàn; khi vượt, hệ điều khiển giảm tốc bằng biến tần và phát lệnh kiểm tra. Báo cáo chẩn đoán cần ghi vị trí cảm biến, phổ rung, hình ảnh, điều kiện vận hành và kết luận nguyên nhân gốc. Kết hợp cân bằng động, căn tâm, tăng cứng bệ và thay ổ sẽ đưa biên độ về mức nền.
Việc triển khai thành công yêu cầu quy chuẩn lắp cảm biến, hiệu chuẩn định kỳ và đào tạo nhân sự đọc phổ. Bằng cách biến rung thành chỉ số sức khỏe, mỏ có thể chủ động kiểm soát rủi ro, kéo dài tuổi thọ quạt và duy trì an toàn thông gió với chi phí tối ưu.