Nâng cấp thông gió là quá trình thay đổi có kiểm soát để khôi phục hoặc nâng hiệu quả hệ thống hiện hữu. Mục tiêu gồm tăng lưu lượng khả dụng, ổn định áp tĩnh tại điểm khống chế, giảm ồn rung và hạ tiêu thụ điện. Trình tự tiêu biểu bắt đầu bằng khảo sát hiện trạng: đo áp và lưu lượng theo đoạn để lập bản đồ tổn thất, ghi nhận mức rung và nhiệt gối đỡ, đánh giá tình trạng mối nối, chuyển tiếp và lớp phủ chống ăn mòn.
Về giải pháp, tuyến ống được ưu tiên cải tạo trước: thay đoạn co thắt bằng chuyển tiếp êm, tăng bán kính cong, siết kín mối nối và bổ sung thoát nước tại khu vực ẩm bụi. Ở cửa hút, lắp miệng chuông để làm đều dòng; tại cửa xả, bố trí ống khuếch tán nhằm thu hồi áp tĩnh. Sau khi tổn thất cục bộ giảm, quạt hiệu suất cao mới được lựa chọn theo vùng làm việc phù hợp, tránh tình trạng thay quạt nhưng đặc tuyến của mạng gió không đổi khiến lợi ích bị hạn chế.
Về điều khiển, đưa vào vận hành theo áp tĩnh mục tiêu với khả năng thay đổi tốc độ. Khi tải giảm theo ca, tốc độ hạ tương ứng để tiết kiệm điện; khi nhu cầu tăng, hệ thống nâng tốc độ nhằm giữ ổn định chất lượng không khí. Kênh giám sát rung và nhiệt gối đỡ phục vụ bảo trì chủ động, cảnh báo sớm lệch đồng trục, mất cân bằng hoặc suy giảm bôi trơn. Khởi động mềm giảm sốc cơ học trong giai đoạn đầu vào, kéo dài tuổi thọ tổ máy.
Trong nghiệm thu sau nâng cấp, cần đo lưu lượng, áp tĩnh, độ ồn và độ rung ở nhiều chế độ để thiết lập đường chuẩn mới. Nhật ký năng lượng theo ngày/tuần giúp so sánh trước và sau cải tạo, lượng hóa phần tiết kiệm. Đào tạo vận hành viên về thao tác van cân bằng, theo dõi áp theo đoạn và phản ứng khi mạng gió thay đổi là bước cuối cùng bảo đảm kết quả bền vững. Nâng cấp đúng trình tự và dựa trên dữ liệu sẽ đem lại hệ thống thông gió êm, ổn định và tiết kiệm cho mỏ.