Phát hiện rung là tuyến phòng thủ đầu tiên bảo vệ tổ máy quạt và đảm bảo an toàn thông gió mỏ. Rung phát sinh từ mất cân bằng cánh, lệch tâm trục, lỏng liên kết, hư hỏng ổ đỡ hoặc bất thường khí động như xoáy và va đập dòng. Nếu không phát hiện sớm, rung sẽ tăng nhanh dẫn đến mòn ổ, nứt cánh, hở mối nối, rò rỉ và suy giảm lưu lượng.
Chương trình giám sát rung cần cảm biến đặt tại ổ đỡ, vỏ quạt và bệ máy, ghi theo ba trục, với tần suất phù hợp mức quan trọng của tuyến gió. Cảm biến được hiệu chuẩn định kỳ, dây dẫn gọn và chống nhiễu. Dữ liệu thời gian thực nên được lưu cùng tham số vận hành như tốc độ, nhiệt gối đỡ, dòng điện và áp tĩnh để phân tích tương quan.
Phân tích phổ rung giúp nhận diện nguyên nhân: đỉnh biên độ tại 1× tốc độ thường chỉ ra mất cân bằng; đỉnh 2× gợi ý lệch tâm; dải cao tần có thể liên quan lỏng liên kết hoặc hỏng ổ; phổ biến dạng theo tải cho thấy vấn đề khí động. Khi rung tăng kèm tiếng ồn và lưu lượng giảm, cần kiểm tra bẩn cánh, lớp phủ tróc, va quệt khe hở, hoặc rối dòng do chuyển tiếp gắt. Trường hợp rung mạnh ở dải hẹp khi qua tốc độ nhất định, xem xét cộng hưởng kết cấu bệ máy và ống.
Biện pháp khắc phục ưu tiên cân bằng động sau khi vệ sinh cánh, phục hồi lớp phủ, siết lại liên kết, căn chỉnh đồng tâm và kiểm tra khe hở. Với nguyên nhân khí động, cải tiến hình học cút, kéo dài đoạn thẳng vào, lựa chọn bộ làm đều dòng và điều chỉnh điểm đặt áp tĩnh sẽ giảm rung đáng kể. Sau can thiệp, cần chạy thử nghiệm thu có giám sát và thiết lập ngưỡng cảnh báo mới.
Duy trì nhật ký rung, xu hướng theo thời gian và các mốc bảo trì đã thực hiện giúp dự báo hỏng hóc, tối ưu thời điểm dừng máy. Nhờ phát hiện rung sớm và xử lý đúng nguyên nhân, hệ thống thông gió mỏ hoạt động êm, tiết kiệm năng lượng và kéo dài tuổi thọ thiết bị.