Quạt chống nổ là hạng mục cốt lõi trong hệ thống thông gió mỏ, được thiết kế để làm việc an toàn ở môi trường có khí cháy và bụi nổ. Kết cấu vỏ, hộp cực, dây dẫn và khe hở an toàn tuân thủ tiêu chí phòng nổ, giúp ngăn nguồn đánh lửa có thể phát sinh từ tia lửa điện, ma sát hoặc quá nhiệt. Nhờ vậy, thiết bị duy trì vận hành liên tục, cung cấp áp tĩnh cao để thắng tổng trở đường gió dài với nhiều cút lượn, nhánh rẽ và thiết bị đo – van điều tiết, bảo đảm lưu lượng theo thiết kế đến các vị trí có người lao động.
Về khí động, quạt chống nổ chú trọng hiệu suất ở vùng áp tĩnh lớn và độ ổn định đặc tính. Cánh và vỏ được tối ưu nhằm hạn chế tách dòng tại cửa hút, trong khi ống khuếch tán ở cửa xả chuyển vận tốc thành áp tĩnh, giảm tổn thất tuyến và hạ ồn nền. Đoạn thẳng dẫn dòng trước cửa hút làm đều trường tốc, giúp tổ máy làm việc trong vùng đặc tính thuận lợi. Khi tích hợp điều tốc, quạt thích ứng linh hoạt với biến thiên tải do thay đổi trạng thái cửa gió, tiến độ đào lò hay phát thải bụi – khí độc, từ đó tiết kiệm điện năng và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Trong tích hợp hệ thống, quạt chống nổ thường được bố trí làm trạm chính ở bề mặt hoặc tăng áp tại các điểm sụt áp trên tuyến sâu. Van một chiều, van cân bằng và lưới đo lưu lượng – áp hỗ trợ phân phối gió hợp lý, tránh gió chui tắt giữa các nhánh. Cút lượn bán kính lớn, hạn chế đổi tiết diện đột ngột và mối nối ống kín khít bằng vòng đệm giúp hạ tổng trở, giữ chênh áp ổn định. Nhà quạt trang bị bệ đặt có đệm chống rung, tấm tiêu âm và vỏ dày để kiểm soát rung – ồn; bề mặt phủ lớp chống ăn mòn nhiều lớp phù hợp môi trường ẩm, có muối và bụi mài mòn.
Quy trình lắp đặt – nghiệm thu bao gồm kiểm tra chiều quay, căn chỉnh đồng trục, đo lưu lượng – áp tĩnh – rung – ồn nền, thử ngắt khẩn cấp và hiệu chuẩn cảm biến. Bảo trì phòng ngừa cần vệ sinh đường gió, siết mối nối, bôi trơn, cân bằng động và giám sát rung để phát hiện sớm lệch trục. Nhờ tiêu chí an toàn nghiêm ngặt, đặc tính khí động ổn định và điều khiển linh hoạt, quạt chống nổ bảo đảm thông gió an toàn, hiệu quả trong toàn bộ vòng đời khai thác.