Thông gió cưỡng bức là phương án thông gió sử dụng quạt để cấp gió trực tiếp vào tuyến đường lò hoặc khu vực làm việc, đưa không khí sạch đến gương đào và đẩy không khí bẩn ra theo hướng đã tổ chức. Đây là giải pháp phổ biến trong thông gió cục bộ vì dễ triển khai, thuận tiện kéo dài ống gió theo tiến độ và có thể nhanh chóng nâng lưu lượng tại điểm cần thiết khi điều kiện thi công thay đổi.
Ưu điểm của thông gió cưỡng bức là khả năng cấp khí tươi rõ ràng đến khu vực làm việc, hỗ trợ pha loãng bụi và khí ngay tại gương đào. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao, cần bố trí đầu ống gió đúng khoảng cách, tối ưu hướng thổi và tránh tạo vùng xoáy làm bụi quay lại khu vực người làm việc. Khi tuyến ống dài, tổn thất áp suất tăng, nếu không tính đúng trở lực và chọn quạt phù hợp, lưu lượng sẽ giảm mạnh ở cuối tuyến. Vì vậy, việc chọn đường kính ống, hạn chế co gấp và kiểm soát rò gió tại mối nối là yêu cầu cơ bản.
Thông gió cưỡng bức cũng cần phối hợp với các biện pháp kiểm soát bụi như dập bụi và hút bụi tại nguồn. Khi chỉ thổi gió mà không kiểm soát nguồn bụi, bụi có thể lan rộng theo dòng khí và bám lên thiết bị, làm tăng mài mòn và suy giảm hiệu suất quạt. Do đó, vận hành chuẩn hóa nên bao gồm kiểm tra lưu lượng, áp suất, độ kín ống gió và tình trạng bám bụi theo định kỳ. Khi tiến độ đào tăng nhanh, cần có kế hoạch kéo dài ống gió kịp thời để giữ đầu ống gần gương, tránh hụt gió và giảm hiệu quả pha loãng.
Với thiết kế đúng và quản lý vận hành tốt, thông gió cưỡng bức sẽ tạo điều kiện không khí ổn định, hỗ trợ kiểm soát bụi khí và nâng mức an toàn trong thi công và khai thác hầm lò.