Тоосны бохирдол хянах тоног төхөөрөмж нь уурхай болон аж үйлдвэрийн цех дахь тоосжилтыг хэмжих, хянах, бууруулах зорилгоор ашиглагддаг төхөөрөмжүүдийн цогц систем юм. Үүнд тоос зайлуулах агааржуулалтын сэнс, нойтон болон хуурай шүүлтүүрийн төхөөрөмж, циклонт салгуур, уутан шүүлтүүр, мониторингийн мэдрэгч, өгөгдөл бүртгэгч, удирдлагын шкаф зэрэг олон бүрэлдэхүүн хэсэг багтана. Ийм систем нь тоосжуулсан агаарыг зорилтот бүсээс сорж, шүүхийн зэрэгцээ тоосны концентрацийг бодит хугацаанд хэмжиж, аюулгүй ажиллагааны стандартад нийцүүлэн автоматаар хариу арга хэмжээ авах боломжийг бүрдүүлдэг.
Уурхайн нөхцөлд тоосны бохирдол хянах тоног төхөөрөмжийг жерастын малталт, конвейерийн шугам, буулгах цэг, бутлах станц, ачих буулгах зангилаа зэрэг тоос үүсэл ихтэй хэсэгт суурилуулна. Тоос зайлуулах сэнс нь соролтын урсгал үүсгэж, шүүлтүүрийн төхөөрөмж рүү агаарыг дамжуулна. Мэдрэгчүүд агаар дахь тоосны концентрацийг тогтмол хэмжиж, хяналтын системд дамжуулах ба хэтрэлт илэрвэл сэнсний ачааллыг нэмэгдүүлэх, усан манангийн урсгалыг өсгөх, аюултай бүсэд ажиллах нөхцөлийг түр зогсоох зэрэг дохио, команд өгөх боломжтой.
Тоосны бохирдол хянах тоног төхөөрөмжийг үр ашигтай ашиглахын тулд шүүлтүүрийн камер, циклон, уутан шүүлтүүр, тунадас цуглуулах саванд хуримтлагдсан тоос, лагийг тогтмол цэвэрлэх, мэдрэгчийн ажиллагааг шалгах, хэмжилтийн багажийг хугацаанд нь тохируулан тохируулах шаардлагатай. Агаарын урсгал, соролтын даралт, тоосны концентраци, тоног төхөөрөмжийн чичиргээ, дуу чимээ зэрэг үзүүлэлтийг бүртгэж, өгөгдлийн шинжилгээ хийх замаар системийн ажиллагааг тасралтгүй сайжруулж болно. Ийнхүү тоосны бохирдол хянах иж бүрэн тоног төхөөрөмжийг уурхайн агааржуулалтын болон аж үйлдвэрийн агаарын солилцооны системтэй уялдуулан ашигласнаар хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн түвшинг бодитоор дээшлүүлэх боломжтой.