зардлын нөхөн төлөлт

Зардлын нөхөн төлөлт нь уурхайн агааржуулалтын сэнс, өндөр үр ашигтай тоног төхөөрөмж, удирдлагын системд хийсэн хөрөнгө оруулалтын эдийн засгийн үр ашгийг үнэлэхэд ашиглагддаг чухал үзүүлэлт юм. Уурхайн үндсэн сэнсийг шинэчлэх, эрчим хүч хэмнэлттэй мотор, тохируулах хурдтай хөтлөгч ашиглах, хоолойн сүлжээг оновчлох зэрэг шийдлүүд нь эхний шатанд тодорхой хэмжээний зардал шаарддаг ч эрчим хүчний сарын хэрэглээ буурах, засвар үйлчилгээний давтамж багасах, төлөвлөгдөөгүй зогсолт цөөрөх зэрэг олон талын ашиг авчирдаг. Зардлын нөхөн төлөлтийн тооцоогоор энэ хөрөнгө оруулалтыг хэдэн жилийн дотор нөхөх боломжтойг тодорхойлж, удирдлагад техникийн шийдвэрийг баталгаажуулах үндэслэл болдог.

Зардлын нөхөн төлөлтийг тооцоход эхлээд шинэ сэнс болон системийн хөрөнгө оруулалтын нийт өртөг, олон жил ашиглах хугацаанд гарах эрчим хүчний зардлын хэмнэлт, засвар үйлчилгээний зардлын бууралт, үйлдвэрлэлийн тасралтын эрсдэл багассанаас үүсэх ашиг зэрэг хүчин зүйлсийг нэгтгэн авч үзнэ. Жишээлбэл, өндөр үр ашигтай сэнс ашигласнаар нэгж цагт зарцуулах цахилгаан эрчим хүчний хэмжээ буурч, уурхайд нийт агааржуулалтын зардал хэдэн хувь хэмнэгдэж байгааг тооцдог. Үүн дээр нэмээд хуучин тоног төхөөрөмжийн байнгын эвдрэлээс үүдэлтэй зогсолтыг бууруулах, нөөц сэнсийг ажиллуулах хугацааг багасгах зэргийг мөн мөнгөн дүнгээр илэрхийлж болно. Ингэснээр жилд бий болох нийт эдийн засгийн ашиг тодорхой болж, хөрөнгө оруулалтын нөхөн төлөгдөх хугацааг гаргах боломжтой.

Уурхайн агааржуулалтын системийн зардлын нөхөн төлөлтийг зөв тооцоолсноор техникийн шинэчлэлтийн төслийг оновчтой төлөвлөх, эрэмбэлэхэд дөхөм болно. Төслийн шийдвэр гаргах үед зөвхөн анхны худалдан авалтын үнэ гэлтгүй, ашиглалтын хугацаанд гарах эрчим хүчний зардал, засвар үйлчилгээ, сэлбэгийн хэрэглээ, зогсолтоос үүдэх алдагдлыг хамтад нь харгалзан үзэх шаардлагатай. Ийнхүү эдийн засгийн болон техникийн хүчин зүйлсийг уялдуулсан тооцоо хийснээр уурхайн агааржуулалтын сэнс болон холбогдох тоног төхөөрөмжид чиглэсэн хөрөнгө оруулалтыг бодит ашиг авчрах, богино хугацаанд нөхөгдөх шийдэл болгон хэрэгжүүлэх боломж бүрддэг.