Górniczy system wentylacyjny jest złożonym układem technicznym, którego zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza w całej kopalni. Obejmuje on główne wentylatory naziemne, miejscowe wentylatory przodkowe, sieć przewodów wentylacyjnych, zawory regulacyjne, tamy powietrzne oraz systemy pomiarowo-kontrolne. Właściwie zaprojektowany górniczy system wentylacyjny odpowiada za doprowadzanie świeżego powietrza do rejonów robót oraz odprowadzanie zanieczyszczonego powietrza w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami.
Podstawą funkcjonowania systemu jest odpowiedni dobór wydajności i sprężu wentylatorów, dostosowany do długości wyrobisk, liczby odgałęzień, przekrojów chodników oraz występujących oporów przepływu. Istotną rolę odgrywa także podział kopalni na rejony wentylacyjne, w których kontroluje się przepływ powietrza za pomocą tam, zaworów i klap. Górniczy system wentylacyjny musi być odporny na zmiany wynikające z postępu robót, zamykania i otwierania wyrobisk oraz zmiennych warunków geologicznych.
Nowoczesne systemy wentylacyjne w kopalniach są wspierane przez rozbudowane układy monitoringu, które rejestrują między innymi stężenia gazów, prędkości przepływu, temperaturę i wilgotność powietrza. Dane te trafiają do centralnych systemów nadzoru, gdzie analizuje się je w czasie zbliżonym do rzeczywistego i na tej podstawie podejmuje decyzje o zmianie pracy wentylatorów, zamykaniu niektórych odcinków lub ewakuacji załogi. Górniczy system wentylacyjny staje się tym samym elementem szerszego systemu zarządzania bezpieczeństwem kopalni.
Utrzymanie górniczego systemu wentylacyjnego w dobrym stanie wymaga regularnych przeglądów technicznych, czyszczenia przewodów, kontroli stanu tam i zaworów oraz ciągłego doskonalenia dokumentacji wentylacyjnej. Niezbędne jest także szkolenie personelu odpowiedzialnego za nadzór nad wentylacją, aby potrafił on właściwie interpretować dane pomiarowe i reagować na niepokojące sygnały. Sprawny górniczy system wentylacyjny stanowi podstawę bezpiecznej i efektywnej eksploatacji złoża.