Atmosfera kopalniana oznacza warunki powietrza panujące w wyrobiskach podziemnych, które bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo i komfort pracy. Na atmosferę składa się poziom zapylenia, temperatura, wilgotność oraz ogólna jakość powietrza wynikająca z wymiany powietrza w sieci wyrobisk. W praktyce to właśnie wentylacja i sprawność pracy wentylatorów decydują o tym, czy w rejonach robót utrzymują się stabilne warunki.
Podstawowym narzędziem kształtowania atmosfery jest wymiana powietrza. Świeże powietrze musi dotrzeć do miejsc pracy w ilości wystarczającej do rozcieńczania zanieczyszczeń oraz do usuwania pyłu i ciepła. Jeżeli przepływ jest zbyt mały, pogarsza się widoczność, rośnie obciążenie organizmu i spada efektywność prac. Jeżeli przepływ jest niestabilny, atmosfera w wyrobisku może się zmieniać w krótkim czasie, co utrudnia utrzymanie bezpiecznych warunków.
Na realną atmosferę wpływają opory sieci i szczelność. Nieszczelności, obejścia oraz niekorzystna regulacja powodują, że część powietrza omija rejony robót. W wentylacji przodkowej i przy lutniociągach szczególnie istotne jest utrzymanie szczelności złącz, bo ucieczka powietrza po drodze obniża przepływ w miejscu pracy. Z kolei narastające opory w wyrobiskach i przewodach mogą przesuwać punkt pracy wentylatora, zmniejszając dostępny wydatek.
Utrzymanie odpowiedniej atmosfery kopalnianej wymaga nadzoru nad wentylatorami: przeglądów wirników i łożysk, kontroli drgań, temperatur i poboru prądu oraz okresowych pomiarów przepływu i spadków ciśnienia. Jeśli parametry wentylacji odbiegają od założeń, należy sprawdzić opory na trasach, stan elementów regulacyjnych i szczelność sieci. Dzięki temu można szybko przywrócić stabilny przepływ i poprawić warunki w rejonie.
W skrócie, atmosfera kopalniana jest bezpośrednim rezultatem jakości wentylacji. Stabilny rozdział powietrza, sprawne wentylatory i konsekwentna kontrola sieci pozwalają utrzymać przewidywalny mikroklimat i lepsze warunki pracy pod ziemią.