Miejscowy wentylator kopalni węgla stanowi podstawowy element lokalnego systemu przewietrzania w podziemnych zakładach wydobywających węgiel. Jego zadaniem jest dostarczanie świeżego powietrza bezpośrednio do przodków drążeniowych oraz ścian eksploatacyjnych, w których koncentrują się stanowiska pracy ludzi i urządzeń. Dzięki zastosowaniu odpowiednio dobranych miejscowych wentylatorów możliwe jest skuteczne rozcieńczanie metanu, usuwanie pyłu węglowego oraz ograniczanie temperatury i wilgotności w rejonach intensywnych robót górniczych.
Konstrukcja miejscowego wentylatora kopalni węgla opiera się najczęściej na wirniku osiowym, który współpracuje z przewodami elastycznymi prowadzącymi powietrze w głąb wyrobiska. Obudowa urządzenia jest przystosowana do częstego przestawiania, a sposób mocowania ułatwia montaż na stropie, ociosach lub specjalnych konstrukcjach wsporczych. Ze względu na obecność metanu i pyłu węglowego miejscowe wentylatory w kopalniach węgla często wykonuje się w wersji przeciwwybuchowej, spełniającej surowe wymagania przepisów bezpieczeństwa.
Miejscowy wentylator kopalni węgla dobiera się na podstawie obliczeń wentylacyjnych, które uwzględniają długość i średnicę przewodów, przewidywane opory przepływu oraz wymagany strumień powietrza. W praktyce stosuje się różne konfiguracje urządzeń, w tym układy pojedyncze oraz zestawy pracujące równolegle lub szeregowo, aby osiągnąć odpowiednią wydajność i spręż. Dobrze zaprojektowany system miejscowej wentylacji pozwala utrzymać stabilne warunki w przodkach, nawet w miarę ich postępu i oddalania się od szybów wentylacyjnych.
Eksploatacja miejscowego wentylatora kopalni węgla wymaga stałego nadzoru nad stanem przewodów, połączeń oraz elementów mechanicznych. Należy regularnie kontrolować szczelność ciągu wentylacyjnego, stan łożysk i wirnika, a także monitorować poziom hałasu i drgań. Ważne jest również właściwe prowadzenie przewodów elastycznych, unikanie ostrych załamań oraz dbałość o ich zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi. Prawidłowo dobrany i utrzymany miejscowy wentylator znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa pracy w kopalni węgla, zapewniając skuteczne przewietrzanie najbardziej obciążonych rejonów.