Przeciwwybuchowy osiowy wentylator wyciągowy jest urządzeniem wentylacyjnym stosowanym w systemach, gdzie konieczne jest połączenie wysokiej wydajności z pełnym bezpieczeństwem pracy w atmosferach zagrożonych wybuchem. W kopalniach węgla i rud metali pełni on najczęściej funkcję wentylatora głównego lub głównej jednostki wyciągowej w danym rejonie. Jego zadaniem jest odprowadzanie powietrza zanieczyszczonego gazami, pyłem i ciepłem z sieci wyrobisk na powierzchnię, tak aby umożliwić skuteczną wymianę powietrza.
Budowa osiowego wentylatora wyciągowego obejmuje wirnik o profilowanych łopatkach, obudowę o zoptymalizowanym kształcie oraz elementy kierujące przepływem powietrza. Wykonanie przeciwwybuchowe wymaga stosowania materiałów i technologii ograniczających ryzyko powstania iskier oraz przegrzewania się powierzchni. Silnik, zaciski, przejścia kablowe i inne elementy elektryczne spełniają wymagania odpowiednich norm, a cały zespół jest oznakowany zgodnie z przepisami dotyczącymi atmosfer wybuchowych.
Przeciwwybuchowy osiowy wentylator wyciągowy współpracuje z systemem szybów, kanałów i klap regulacyjnych, tworząc kompletny układ wentylacji wyciągowej. W zależności od potrzeb może być stosowany w układach z rezerwą, z możliwością rewersji przepływu, a także z regulacją wydajności poprzez zmianę prędkości obrotowej lub nastawy łopatek. Prawidłowo dobrany i eksploatowany wentylator tego typu umożliwia bezpieczne prowadzenie robót górniczych oraz reagowanie na zmieniające się warunki w sieci wyrobisk.