spręż wentylatora kopalnia

Spręż wentylatora w kopalni to różnica ciśnienia, jaką urządzenie wytwarza, aby wymusić przepływ powietrza przez wyrobiska, przewody i elementy regulacyjne. W praktyce spręż jest „siłą napędową” wentylacji: jeśli jest zbyt mały, powietrze nie dotrze w wymaganej ilości do rejonów robót, a jeśli jest nadmierny, rosną koszty energii, hałas i potrzeba dławienia przepływu.

W sieci wentylacyjnej kopalni spręż jest zużywany na pokonanie strat ciśnienia. Straty powstają na długościach wyrobisk, na załamaniach, zwężeniach, w drzwiach i tamach wentylacyjnych, na przepustnicach oraz w przewodach i lutniociągach. Im bardziej rozbudowany układ i im gorsza szczelność, tym większe mogą być wymagania sprężowe. Co ważne, opory zmieniają się w czasie: wraz z postępem robót wydłużają się trasy, pojawiają się nowe połączenia, a stan techniczny wyrobisk wpływa na chropowatość i przepływ.

Dobór sprężu powinien uwzględniać rezerwę. W praktyce oznacza to, że wentylator ma utrzymać wymagany przepływ nawet wtedy, gdy opory wzrosną. Brak rezerwy skutkuje spadkiem przepływu w miejscach krytycznych, trudnościami w regulacji i większym ryzykiem niestabilnych kierunków przepływu. Z drugiej strony zbyt duża rezerwa, niewykorzystana w pracy, może oznaczać niepotrzebne zużycie energii i konieczność ciągłego ograniczania przepływu elementami regulacyjnymi.

W eksploatacji zbyt mały spręż często objawia się niedowentylowaniem rejonów, spadkiem przepływu mimo poprawnej pracy wentylatora oraz wrażliwością układu na drobne zmiany ustawień. Zbyt duży spręż może powodować wzrost hałasu, drgań i obciążeń, a także zwiększać straty na dławieniu. Dlatego warto prowadzić regularne pomiary spadków ciśnienia i wydatków, a także kontrolować pobór prądu, drgania i temperatury łożysk.

Zrozumienie pojęcia spręż wentylatora pomaga właściwie dobierać urządzenia, planować modernizacje sieci i utrzymywać stabilną wentylację przy racjonalnych kosztach energii. W kopalni spręż nie jest celem samym w sobie, lecz narzędziem do utrzymania bezpiecznego, przewidywalnego przepływu powietrza.