Wentylator dla przemysłu materiałów budowlanych jest urządzeniem przeznaczonym do pracy w zakładach wykorzystujących surowce mineralne pochodzenia górniczego, takie jak klinkier, cement, wapno, gips czy kruszywa. W tego typu zakładach występuje intensywne pylenie oraz duże zapotrzebowanie na powietrze procesowe, co wymaga zastosowania niezawodnych systemów wentylacyjnych. Wentylatory odpowiadają za zasilanie powietrzem pieców, suszarni, młynów oraz za odciąg pyłów z punktów przesypowych, silosów i stacji pakowania.
W przemyśle materiałów budowlanych stosuje się zarówno wentylatory promieniowe, jak i osiowe, dostosowane do pracy w wysokich temperaturach, w środowisku zapylonym oraz w obecności gazów procesowych. Wirniki i obudowy wykonuje się z materiałów trudnościeralnych, a miejsca szczególnie narażone na erozję dodatkowo wzmacnia. W wielu instalacjach wentylatory współpracują z filtrami workowymi, cyklonami, odpylaczami mokrymi i urządzeniami do odzysku ciepła, co wymaga dokładnego doboru parametrów przepływowych.
Wentylatory dla przemysłu materiałów budowlanych znajdują zastosowanie między innymi w cementowniach, zakładach produkcji płyt gipsowo–kartonowych, fabrykach prefabrykatów betonowych oraz w wytwórniach mieszanek mineralno–asfaltowych. Odpowiednio rozmieszczone punkty odciągu powietrza i pyłu zapewniają utrzymanie dopuszczalnych stężeń zapylenia na stanowiskach pracy oraz w pomieszczeniach technicznych. Dodatkowo systemy wentylacji mogą wspierać transport pneumatyczny surowców i produktów, wykorzystując strumień powietrza generowany przez wentylatory.
Eksploatacja wentylatorów w przemyśle materiałów budowlanych wymaga regularnych inspekcji stanu wirników, obudów, przewodów oraz urządzeń filtracyjnych. Kluczowe znaczenie ma monitorowanie poziomu drgań, hałasu oraz zużycia elementów współpracujących z materiałami sypkimi. Wprowadzenie planowej konserwacji zapobiegawczej pozwala ograniczyć nieplanowane przestoje linii produkcyjnych i poprawić efektywność energetyczną. Dzięki ścisłemu powiązaniu z górnictwem surowców mineralnych wentylatory dla przemysłu materiałów budowlanych stanowią istotny element łańcucha technologicznego od kopalni do gotowego wyrobu.