Wentylator miejscowy o budowie przeciwwybuchowej jest urządzeniem zaprojektowanym do pracy w bezpośrednim sąsiedztwie przodków, ścian wydobywczych oraz innych stref roboczych, w których występuje wysokie zagrożenie metanowe i pyłowe. Jego podstawowym zadaniem jest tłoczenie świeżego powietrza przewodami elastycznymi lub sztywnymi w rejon czoła robót, przy jednoczesnym spełnieniu surowych wymagań dotyczących bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Dzięki specjalnej konstrukcji mechanicznej i elektrycznej, wentylator ten może pracować w strefach, gdzie istnieje ryzyko powstania mieszaniny wybuchowej.
Budowa przeciwwybuchowa obejmuje m.in. wzmocnioną obudowę, odpowiednio dobrane przepusty kablowe, zabezpieczenia przed iskrzeniem oraz układy ograniczające możliwość przegrzewania się elementów. Wirnik i wał projektuje się z uwzględnieniem minimalizacji ryzyka tarcia i uderzeń, a dobór łożysk podporządkowany jest pracy w warunkach wysokiego zapylenia i wilgotności. Wszystkie komponenty muszą odpowiadać odpowiednim normom górniczym, a urządzenie podlega certyfikacji dopuszczającej do pracy w kopalniach.
Wentylator miejscowy o budowie przeciwwybuchowej jest kluczowym elementem lokalnych systemów wentylacji. Wykorzystuje się go do przewietrzania przodków drążeniowych, chodników przygotowawczych, wnęk technologicznych oraz rejonów, w których prowadzone są prace o zwiększonym ryzyku emisji metanu. Właściwy dobór wydajności i sprężu pozwala na skuteczne doprowadzenie powietrza nawet na znaczne odległości, przy zachowaniu wymaganych prędkości przepływu w przewodach i wyrobiskach.
Eksploatacja przeciwwybuchowego wentylatora miejscowego wymaga stałej kontroli stanu technicznego, szczególnie w zakresie szczelności obudowy, integralności zabezpieczeń elektrycznych oraz czystości elementów wirujących. Niezbędne jest okresowe sprawdzanie parametrów pracy, pomiar drgań oraz wizualna ocena zużycia istotnych części. Dbałość o właściwą konserwację i stosowanie oryginalnych części zamiennych pozwala utrzymać wymaganą klasę przeciwwybuchowości, a tym samym zapewniać bezpieczne przewietrzanie lokalnych stref roboczych w kopalniach węgla.