Wentylator nadmuchu kotła jest urządzeniem odpowiedzialnym za dostarczanie kontrolowanej ilości powietrza do paleniska w kotłowniach przemysłowych, w tym w zakładach górniczych. Jego zadaniem jest zapewnienie właściwych warunków spalania paliwa – węgla, oleju, gazu lub mieszaniny paliw – tak aby proces przebiegał stabilnie, z odpowiednią temperaturą i możliwie największą sprawnością cieplną. Bez właściwie dobranego wentylatora nadmuchowego kocioł mógłby pracować w sposób niestabilny, generując nadmierne emisje i zwiększone zużycie paliwa.
Wentylator nadmuchu kotła zasysa powietrze z otoczenia lub z kanałów nawiewnych i tłoczy je do paleniska, często poprzez układ kanałów rozdzielających i dysz regulacyjnych. Ilość powietrza musi być ściśle dostosowana do ilości spalanego paliwa, aby utrzymać optymalną wartość współczynnika nadmiaru powietrza. Zbyt mała ilość powietrza skutkuje niezupełnym spalaniem, powstawaniem sadzy i niższą sprawnością, natomiast zbyt duża – nadmiernym wychładzaniem spalin i zwiększonym zużyciem energii na napęd wentylatora.
W zakładach górniczych kotłownie przemysłowe często zasilają układy ogrzewania, suszenia koncentratów, przygotowania sprężonego powietrza czy inne instalacje technologiczne. Wentylator nadmuchu kotła musi zatem pracować niezawodnie w trybie ciągłym, często w trudnych warunkach zapylenia i zmiennego obciążenia cieplnego. Stąd stosuje się konstrukcje promieniowe o wzmocnionej obudowie, odpowiednio dobranych łożyskach oraz możliwościach regulacji wydajności.
Regulacja pracy wentylatora nadmuchowego odbywa się zwykle za pomocą przepustnic lub przemienników częstotliwości, co pozwala precyzyjnie dostosować strumień powietrza do aktualnego obciążenia kotła. W bardziej zaawansowanych układach wykorzystuje się sprzężenie z pomiarem zawartości tlenu w spalinach, aby utrzymywać optymalny zakres spalania. Takie rozwiązanie poprawia sprawność kotłowni i zmniejsza zużycie paliwa, co ma istotne znaczenie ekonomiczne dla całego zakładu.
Konserwacja wentylatora nadmuchu kotła obejmuje regularną kontrolę stanu łopatek, czyszczenie wnętrza obudowy z osadów pyłu, kontrolę drgań i temperatury łożysk oraz sprawdzanie stanu połączeń elektrycznych. Dzięki temu urządzenie może przez długi czas płynnie dostarczać powietrze do procesu spalania, wspierając niezawodne działanie systemów cieplnych w przedsiębiorstwach górniczych.