Wentylator promieniowy jest urządzeniem, w którym powietrze wpływa do wirnika wzdłuż osi, a następnie jest wyrzucane w kierunku promieniowym. Taki układ przepływu pozwala uzyskać wysoki spręż przy stosunkowo niewielkich gabarytach, co sprawia, że wentylatory promieniowe są chętnie stosowane w instalacjach odpylających, systemach transportu gazów oraz w wentylacji kopalń i hal przemysłowych. W górnictwie wentylatory promieniowe pracują między innymi w stacjach wentylatorów głównych, przy kotłowniach, w systemach oczyszczania spalin oraz w układach redukcji pyłu.
Konstrukcja wentylatora promieniowego obejmuje spiralną obudowę, wirnik z łopatkami o odpowiednio dobranym profilu oraz króćce wlotowe i wylotowe. W zależności od wymaganych parametrów stosuje się wirniki o łopatkach wygiętych do przodu, do tyłu lub promieniowo. W kopalniach i zakładach przemysłowych często wykorzystuje się wersje o podwyższonej odporności na ścieranie, z zastosowaniem stali trudnościeralnych, powłok ochronnych lub specjalnych stopów.
Wentylatory promieniowe w górnictwie mogą pracować jako urządzenia wysokociśnieniowe, przeznaczone do przezwyciężania dużych oporów w sieciach przewodów i kanałów. Sprawdzają się w systemach odpylania, gdzie wymagane jest zasysanie zapylonego powietrza i kierowanie go do filtrów, cyklonów lub komór zraszających. W wielu zastosowaniach konieczne jest wykonanie przeciwwybuchowe, co pozwala na bezpieczną pracę w atmosferze metanowej i zapylonej.
Eksploatacja wentylatora promieniowego wymaga systematycznej kontroli stanu wirnika, obudowy, łożysk oraz elementów uszczelniających. Ze względu na przepływ zapylonego powietrza należy regularnie czyścić wnętrze obudowy oraz kanały wlotowe i wylotowe, aby zapobiegać narastaniu osadów. Właściwe wyważenie wirnika i kontrola drgań są kluczowe dla długotrwałej i bezawaryjnej pracy. Prawidłowo dobrany wentylator promieniowy stanowi niezastąpiony element systemu wentylacji i odpylania w kopalniach oraz w przemyśle ciężkim.