kömür madeni yerüstü patlamaya dayanıklı ana vantilatör

Kömür madeni yerüstü patlamaya dayanıklı ana vantilatör, yeraltı galerilerindeki grizu ve kömür tozu riskini kontrol altında tutmak için dönüş havasını güvenle emerek dışarı atan ve yerüstü fan istasyonuna kurulan temel havalandırma ekipmanıdır. Bu ana vantilatörler olmadan kömür ocağında güvenli üretim yapmak mümkün değildir; taze hava akışı ve zararlı gazların uzaklaştırılması doğrudan bu ekipmanın performansına bağlıdır.

Yerüstü ana vantilatör, genellikle büyük çaplı emme tipi eksenel yapıda tasarlanır. Gövde, çark, bağlantı elemanları ve motor sistemi patlamaya dayanıklı standartlara uygun biçimde seçilir. Çark malzemesi kıvılcım oluşturmayacak yapıda olmalı, gövde ve kapak birleşimlerinde alev sızdırmazlık prensipleri uygulanmalıdır. Motor, patlayıcı kömür madeni atmosferlerine uygun koruma düzeyine sahip, sertifikalı patlamaya dayanıklı tiptedir.

Kömür madeni yerüstü patlamaya dayanıklı ana vantilatör, havalandırma planına göre yeraltı dönüş hava yollarına bağlanan kanallar aracılığıyla çalışır. Dönüş havası emilerek yüzeye taşınır ve bacadan atmosfere atılır; aynı anda giriş tarafında bulunan hava yollarından taze hava ocağa girer. Hava debisi ve basınç değeri, madenin üretim kapasitesine, galeri uzunluklarına ve gaz üretim oranına göre hesaplanır. Bu değerlere uygun model ve güçte ana vantilatör seçimi hayati önem taşır.

Bu ana vantilatörlerin işletmesinde süreklilik ve yedeklilik önemlidir. Birçok kömür madeninde, ana vantilatörün yanında yedek bir vantilatör bulunur veya çift ünitenin paralel ya da ardışık çalışmasına imkân veren düzenler kullanılır. Bu sayede bakım veya arıza durumunda havalandırma kesintiye uğramadan devam edebilir. Basınç, hava debisi, titreşim ve sıcaklık değerleri sürekli izlenmeli ve kayıt altına alınmalıdır.

Kömür madeni yerüstü patlamaya dayanıklı ana vantilatörlerin bakımında, çark dengesinin korunması, rulmanların doğru yağlanması, gövde ve kapak bağlantılarının sıkılığı ve alev sızdırmazlık yüzeylerinin bütünlüğü ön plandadır. Motor izolasyon testleri, kablo girişleri ve terminal bağlantıları düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Bu bakım ve izleme adımları sayesinde, ana vantilatör uzun yıllar boyunca kömür ocağının güvenli ve verimli havalandırmasını sağlayan çekirdek ekipman olarak görev yapar.