Mekanik salmastra, maden havalandırma fanlarında milin gövdeden çıktığı bölgede hava ve gaz sızıntısını önlemek için kullanılan hassas bir sızdırmazlık elemanıdır. Özellikle yüksek basınçlı eksenel ve radyal fanlarda, mil çevresinde kaçak oluşması hem verimi düşürür hem de tehlikeli gazların kontrolsüz şekilde yayılmasına yol açabilir. Bu nedenle mekanik salmastra, güvenli ve verimli havalandırma için kritik bir yapısal bileşendir.
Mekanik salmastra, sabit ve döner yüzeylerden oluşur. Fan mili ile birlikte dönen halka, gövdeye bağlı sabit halka ile sıkı bir temas yüzeyi oluşturur. Bu yüzeyler arasında oluşturulan ince sıvı veya film tabakası, hem sürtünmeyi hem de sızıntıyı kontrol altında tutar. Maden havalandırma uygulamalarında kullanılan mekanik salmastralar, yüksek basınca, belirli sıcaklık aralıklarına ve taşıdığı gazın kimyasal bileşimine dayanacak şekilde seçilir.
Mekanik salmastra seçiminde, fanın çalışma basıncı, sıcaklık seviyesi, devir sayısı ve taşınan akışkanın özellikleri dikkate alınır. Kömür madenlerinde, metan ve toz karışımlarının bulunduğu ortamlarda, ateşleme riski yaratmayacak malzeme ve tasarımlar tercih edilir. Kimyasal madenlerde ise korozif gazlara dayanıklı yüzey malzemeleri ve yay sistemleri kullanılır. Böylece salmastra, uzun süre boyunca sızdırmazlık görevini yerine getirebilir.
Bakım ve ayar, mekanik salmastranın ömrü açısından büyük önem taşır. Mil yüzeyindeki çizikler, gövde eksenindeki kaçıklıklar ve yanlış montaj, salmastra yüzeylerinde düzensiz aşınmaya yol açarak kısa sürede sızıntı oluşturabilir. Düzenli kontrollerde, sızıntı izleri, sıcaklık artışı ve anormal sesler takip edilmelidir. Gerekli durumlarda salmastra elemanları, üretici talimatlarına göre sökülüp yenilenmelidir.
Sonuç olarak mekanik salmastra, maden havalandırma fanlarında hem basıncın korunması hem de gaz güvenliği açısından hayati bir rol oynar. Doğru seçilmiş, doğru monte edilmiş ve düzenli bakımı yapılan bir mekanik salmastra sistemi sayesinde, fan ünitesi daha verimli, daha güvenli ve daha uzun ömürlü şekilde işletilebilir.