tek çarklı vantilatör

Tek çarklı vantilatör, orta basınç ve debi gerektiren maden ve endüstriyel havalandırma uygulamalarında yaygın olarak kullanılan, sade yapılı ve ekonomik bir eksenel fan tipidir. Yeraltı madenlerinde, özellikle kısa ve orta uzunluktaki lokal hava hatlarında, hazırlık galerilerinde ve bazı yardımcı havalandırma noktalarında tek çarklı vantilatörler tercih edilir. Basit tasarımı sayesinde hem ilk yatırım maliyeti düşüktür hem de bakım işlemleri kolaydır.

Tek çarklı vantilatörler, hava akışının tek bir çark üzerinden yönlendirildiği eksenel bir yapıya sahiptir. Çark profili, hedeflenen debi ve basınç değerlerini sağlayacak şekilde tasarlanır. Gövde yapısı, montaj ve bakım için kolay erişilebilir olmalıdır. Maden uygulamalarında kullanılan tek çarklı vantilatörlerde, çark ve gövde malzemeleri toz, nem ve aşınma koşullarına dayanıklı seçilir. Patlayıcı atmosfer bulunan ocaklarda ise patlamaya dayanıklı motor ve alev sızdırmaz gövde yapısı tercih edilir.

Havalandırma hesabı yapılırken, tek çarklı vantilatörün kullanıldığı hava hattının uzunluğu, boru çapı ve dirsek sayısı dikkate alınır. Tek kademeli basınç değerleri, kısa ve orta mesafeli hatlarda çoğu zaman yeterlidir. Daha uzun veya yüksek dirençli hava yollarında ise karşı-dönüşlü veya çok kademeli çözümler düşünülmelidir. Böylece hem enerji israfı önlenir hem de havalandırma güvenliği en uygun seviyede korunur.

Tek çarklı vantilatörlerin önemli avantajlarından biri, bakım işlemlerinin göreceli olarak basit ve hızlı olmasıdır. Çark sökülmesi, gövde içi temizliği ve rulman değişimi gibi işlemler, karmaşık yapılara göre daha kısa sürede gerçekleştirilebilir. Bu da maden işletmelerinde duruş süresini kısaltır ve üretim sürekliliğine katkıda bulunur. Ayrıca, yedek parça temini ve stok yönetimi de daha kolaydır.

Enerji verimliliği açısından, tek çarklı vantilatörler uygun çark geometrisi ve iyi tasarlanmış akış kanalları ile işletildiğinde oldukça verimli sonuçlar verebilir. Frekans kontrollü sürücülerle birlikte kullanıldığında, hava ihtiyacına göre devir ayarı yapılarak gereksiz enerji tüketimi önlenir. Titreşim ve ses seviyeleri düzenli olarak izlenmeli, çark balansı ve rulman durumu periyodik kontrollerle doğrulanmalıdır. Bu bakım ve işletme yaklaşımı ile tek çarklı vantilatörler, maden havalandırma sistemlerinde uzun süre güvenilir, ekonomik ve verimli bir çözüm sunar.