toz kontrolü

Toz kontrolü, madenlerde tozun oluştuğu noktalarda emiş, bastırma ve ayırma teknikleri kullanarak solunabilir toz seviyesini düşüren ve havalandırma ile entegre yürütülen bir mühendislik uygulamasıdır. Özellikle kömür madenlerinde sondaj, kazı, kırma ve yükleme işlemleri sırasında yoğun toz oluşur. Bu toz, hem çalışanların sağlığını tehdit eder hem de görüş mesafesini azaltarak iş güvenliği açısından risk oluşturur. Etkin bir toz kontrolü, modern maden işletmeciliğinin temel gerekliliklerinden biridir.

Toz kontrol stratejisinde ilk adım, toz kaynağının belirlenmesi ve sınıflandırılmasıdır. Sondaj makineleri, bant transfer noktaları, kırıcılar ve yükleme cepleri yüksek toz üreten bölgeler arasında yer alır. Bu noktalarda, toz kontrolü için emiş davlumbazları, toz toplama vantilatörleri, ıslak püskürtme sistemleri ve gerekli durumlarda kapalı koruma düzenekleri kullanılır. Amaç, tozun ortama yayılmadan önce kaynağa yakın bölgede yakalanmasıdır.

Havalandırma sistemi, toz kontrolünün en önemli destek unsurlarından biridir. Ana ve lokal havalandırma vantilatörleri, taze havayı çalışma bölgelerine taşırken, dönüş hava yolları üzerinden kirli havayı uzaklaştırır. Toz kontrolü için kullanılan emiş sistemleri, bu hava devrine uygun biçimde tasarlanır. Uygun hava debisi, kanal kesiti ve basınç değerleri, hem tozun etkin şekilde toplanmasını hem de enerji verimliliğini mümkün kılar.

Toz kontrolünde ıslak bastırma yöntemleri de geniş yer tutar. İnce su püskürtmesi, su perdeleri ve nemlendirme uygulamaları ile toz parçacıkları ıslatılır ve ağırlaşarak çöker. Özellikle sondaj ve kırıcı bölgelerinde, su ile desteklenen toz kontrol sistemleri oldukça etkilidir. Bununla birlikte, suyun kontrollü kullanımı, yeraltı su şartları ve üretim süreçleri ile uyumlu olmalıdır.

Bakım sürecinde, toz kontrolünde kullanılan vantilatörler, emiş davlumbazları, su püskürtme hatları ve ayırma ekipmanları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Kanallarda ve filtrelerde oluşan birikimler temizlenmeli, tıkanmalar hızlı şekilde giderilmelidir. Toz kontrol ölçümleri belirli periyotlarla yapılmalı, sonuçlara göre sistem ayarları ve havalandırma planı gözden geçirilmelidir. Bu adımlar doğru uygulandığında, toz kontrolü maden işletmelerinde uzun süreli, güvenilir ve verimli bir havalandırma ve iş sağlığı çözümü sağlar.