toz toplama vantilatörü

Toz toplama vantilatörü, madenlerde ve endüstriyel tesislerde kurulan toz toplama sistemlerine emiş gücü sağlayarak tozlu havayı filtrelere çeken ve temiz hava çıkışını destekleyen temel bileşendir. Yeraltı madenlerinde delme, yükleme, boşaltma ve kırma işlemleri yoğun toz üretir. Bu toz, solunum yolu sorunları, görüş kısıtlanması ve patlama riski gibi ciddi tehlikeler oluşturur. Toz toplama vantilatörü, bu riskleri azaltmak için tozlu havayı toplama başlıklarından emerek filtreleme sistemine taşır.

Toz toplama vantilatörleri genellikle radyal tipte tasarlanır çünkü radyal çark yapısı, toz yükü taşıyan akımlarda daha dayanıklı ve kararlı çalışır. Vantilatör çarkı, toz yapışmasını azaltacak ve aşınmaya dayanacak şekilde seçilir. Çark ve gövde iç yüzeylerinde aşınmaya dayanıklı kaplamalar kullanılabilir. Bazı maden uygulamalarında, patlayıcı toz riski nedeniyle patlamaya dayanıklı motor ve güvenlik sınıfına uygun tasarım tercih edilir.

Bu vantilatörlerin seçimi yapılırken, toz toplama sistemi içindeki toplama başlıkları, kanal hatları, filtreler ve çıkış noktalarının oluşturduğu toplam basınç kaybı hesaplanmalıdır. Her toplama noktasında istenen hava hızı ve debisi belirlenmeli, sistem genelinde gerekli toplam debi toz toplama vantilatörü kapasitesine dönüştürülmelidir. Yetersiz debi, tozun kaynaktan yeterince uzaklaştırılamamasına; aşırı debi ise gereksiz enerji tüketimine ve kanal içinde gürültü artışına neden olabilir.

Toz toplama vantilatörü, torbalı filtre, kartuş filtre, siklon ayırıcı veya ıslak tip toz toplama cihazları ile birlikte çalışır. Vantilatör, bu ünitelerde oluşturulan basınç farkı sayesinde tozlu havayı içine çeker ve ayrıştırılan tozun kontrollü şekilde depolanmasını sağlar. Temizlenen hava ise atmosfere veya geri dönüş hattına verilir. Böylece hem işçi sağlığı korunur hem de çevreye yayılan toz miktarı azaltılır.

Bakım sürecinde, toz toplama vantilatörünün çark yüzeyleri, gövde içi, rulmanlar ve motor düzenli olarak kontrol edilmelidir. Yoğun toz birikimi, çark dengesizliğine ve titreşim artışına sebep olur. Filtrelerin tıkanması, vantilatör yükünü ve enerji tüketimini artırır. Bu nedenle, filtre bakım programı ile vantilatör bakım programı uyumlu şekilde planlanmalıdır. Zamanında yapılan temizlik ve parça değişimi ile toz toplama vantilatörü, maden ve endüstriyel tesislerde temiz, güvenli ve mevzuata uygun bir çalışma ortamı sağlar.