بازرسی و تعمیر پروانه

بازرسی و تعمیر پروانه از مهم‌ترین فعالیت‌های نگهداری در سامانه‌های تهویه محسوب می‌شود، زیرا پروانه مستقیماً جریان هوا را ایجاد می‌کند و هرگونه عیب در آن به سرعت در قالب لرزش، صدا، کاهش دبی و افزایش بار مکانیکی در فن ظاهر می‌شود. در معادن و واحدهای صنعتی، پروانه در معرض گرد و غبار، ذرات ساینده، رطوبت و گاهی گازهای خورنده قرار دارد و بدون بازرسی منظم ممکن است دچار ترک، خوردگی، سایش یا تغییر شکل شود.

در فرآیند بازرسی پروانه، ابتدا فن خاموش و ایمن‌سازی می‌شود. سپس پره‌ها از نظر وجود ترک‌های سطحی، خوردگی، فرسودگی لبه‌ها، تغییر شکل و تجمع آلودگی‌ها بررسی می‌گردند. وجود ترک یا شکستگی می‌تواند خطر جدا شدن قطعه‌ای از پره را در هنگام چرخش با سرعت بالا ایجاد کند که پیامد آن لرزش شدید، آسیب به پوسته و یاتاقان‌ها و حتی خطرات ایمنی برای کارکنان است. خوردگی و کاهش ضخامت پره نیز تعادل وزنی پروانه را بر هم می‌زند و لرزش را افزایش می‌دهد.

در صورت مشاهده عیوب، بسته به شدت مشکل، اقدامات مختلفی مانند تمیزکاری کامل پروانه، ترمیم سطح، تعویض پره‌های آسیب‌دیده یا تعویض کامل پروانه انجام می‌شود. پس از هرگونه تعمیر یا تعویض، بالانس استاتیکی و در صورت نیاز بالانس دینامیکی پروانه ضروری است تا لرزش سیستم در محدوده مجاز قرار گیرد. بالانس صحیح نه تنها لرزش را کاهش می‌دهد، بلکه عمر یاتاقان‌ها و سایر اجزای دوار را افزایش داده و صدای فن را نیز کم می‌کند.

ثبت نتایج بازرسی و تعمیر پروانه در سوابق نگهداری، امکان پیگیری روند فرسایش و تعیین دوره‌های بهینه بازرسی را فراهم می‌کند. همچنین با تحلیل این سوابق می‌توان شرایط کاری نامناسب، مانند ورود بیش از حد ذرات ساینده یا وجود عوامل خورنده در جریان هوا را شناسایی و برای اصلاح آن‌ها اقدام کرد. به این ترتیب، بازرسی و تعمیر پروانه نه تنها از خرابی ناگهانی فن جلوگیری می‌کند، بلکه بخش مهمی از مدیریت فنی سامانه‌های تهویه معدن و صنعت برای حفظ ایمنی، راندمان و عمر مفید تجهیزات است.