فن اصلی تهویه سطحی

فن اصلی تهویه سطحی در ایستگاه‌های ورودی و بازگشت هوا در سطح زمین نصب می‌شود و به عنوان نقطه مرکزی سیستم تهویه معدن عمل می‌کند. این فن‌ها با ایجاد فشار مثبت یا منفی، هوای تازه را به داخل شفت‌ها و تونل‌ها می‌رانند یا هوای آلوده را از مسیرهای بازگشت خارج می‌کنند. موقعیت نصب سطحی، امکان دسترسی راحت‌تر برای نگهداری، استفاده از تجهیزات بزرگ‌تر و اتصال به شبکه برق پایدار را فراهم می‌سازد.

فن اصلی تهویه سطحی می‌تواند در طرح‌های مختلف، شامل فشاردهنده، مکنده یا ترکیبی، استفاده شود. در معادنی که از سیستم فشاردهنده استفاده می‌کنند، فن سطحی در دهانه شفت ورودی قرار گرفته و هوای تازه را به سمت پایین هدایت می‌کند. در سیستم مکنده، فن در شفت بازگشت نصب شده و هوای آلوده جمع‌آوری شده در شبکه زیرزمینی را به بیرون می‌راند. در برخی طرح‌ها، دو فن سطحی به صورت جداگانه برای ورودی و خروجی هوا در نظر گرفته می‌شود تا انعطاف‌پذیری بیشتری در کنترل شبکه تهویه ایجاد گردد.

به دلیل ظرفیت بالای مورد نیاز، فن اصلی تهویه سطحی معمولاً ابعاد بزرگ، توان موتور بالا و ساختاری بسیار مقاوم دارد. بدنه فولادی تقویت‌شده، پروانه‌های بزرگ با طراحی هوا‌دینامیکی و یاتاقان‌های صنعتی، برای تحمل بارهای مکانیکی و حرارتی طولانی‌مدت ضروری است. در معادن زغال‌سنگ و محیط‌های دارای خطر انفجار، این فن‌ها باید مطابق الزامات ایمنی ویژه طراحی شده و در صورت نیاز، ساختار ضدانفجار داشته باشند.

بهره‌برداری از فن اصلی تهویه سطحی بدون سامانه پایش و کنترل پیشرفته امکان‌پذیر نیست. اندازه‌گیری مداوم فشار در شفت‌ها، جریان هوا، دمای قطعات حساس و لرزش، به بهره‌بردار کمک می‌کند تا عملکرد فن را در محدوده ایمن نگه دارد. استفاده از تنظیم دور برای انطباق دبی با شرایط تولید، کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از بار بیش‌ازحد، از مزایای مهم این سامانه‌ها است. نگهداری برنامه‌ریزی‌شده، شامل بازرسی دوره‌ای، تمیزکاری، روانکاری و تعویض به‌موقع قطعات فرسوده، نقش مهمی در جلوگیری از توقف ناگهانی دارد. فن اصلی تهویه سطحی، حلقه اتصال میان هوای سطح و فضای زیرزمینی است و عملکرد پایدار آن، پیش‌شرط ایمنی و بهره‌وری در معدن به شمار می‌آید.