فن گاز دودکش ذوب برای جابهجایی گازهای داغ و آلایندهای به کار میرود که در کورههای ذوب فلزات، واحدهای تصفیه و خطوط متالورژی تولید میشوند. این گازها ترکیبی از محصولات احتراق سوخت، بخارات فلزی، ترکیبات شیمیایی مصرفشده در فرآیند و ذرات ریز غبار هستند. اگر این گازها به درستی تخلیه و هدایت نشوند، میتوانند ضمن کاهش دید و ایجاد بوی نامطبوع، محیط کار را ناسالم و خطرناک کنند. فن گاز دودکش ذوب با ایجاد فشار منفی مناسب، جریان پایدار این گازها را در شبکه کانال برقرار کرده و آنها را به سمت دودکش نهایی یا سامانههای تصفیه منتقل میکند.
در طراحی فن گاز دودکش ذوب، دمای گاز، مقدار غبار، طول و پیچیدگی کانالها، وجود غبارگیرها و برجهای جذب و نیز محدودیتهای نصب در کارگاه در نظر گرفته میشود. معمولاً از فنهای سانتریفیوژ استفاده میشود که بتوانند فشار کافی برای غلبه بر افت فشار مجموع سیستم ایجاد کنند. پروانه و پوسته باید در برابر دمای بالا و احتمال خوردگی ناشی از ترکیبات گازی مقاوم باشند. در برخی موارد، از پوششهای محافظ داخلی و قطعات قابل تعویض در مسیر جریان استفاده میشود تا تعمیر و نگهداری سادهتر انجام گیرد.
فن گاز دودکش ذوب در کنار فنهای غبارگیر و دمندههای کوره، بخشی از یک سامانه کامل تهویه در کارگاههای متالورژی و واحدهای وابسته به معدن را تشکیل میدهد. هماهنگی میان ظرفیت فن، ابعاد دودکش و توان سامانههای تصفیه، برای دستیابی به شرایط پایدار ضروری است. اگر فن گاز دودکش ذوب کمظرفیت انتخاب شود، فشار منفی در کوره کافی نخواهد بود و خطر برگشت گاز و کاهش راندمان احتراق افزایش مییابد. در مقابل، فن بیش از حد بزرگ میتواند باعث مصرف انرژی بالا و ایجاد ناپایداری در فشار محفظه شود.
نگهداری فن گاز دودکش ذوب باید به صورت منظم و برنامهریزیشده انجام شود. پایش لرزش، بررسی وضعیت یاتاقانها، اندازهگیری دمای اجزای حساس و بازدید داخلی برای تشخیص سایش و تجمع رسوبات از اقدامات مهم است. گازهای داغ میتوانند به مرور زمان ضخامت پرهها را کاهش داده و تعادل دینامیکی پروانه را برهم زنند. با ثبت دادههای عملکردی و مقایسه آنها با مقادیر اولیه طراحی، میتوان تغییرات را به موقع تشخیص داد و قبل از بروز خرابی جدی، فن را تعمیر یا قطعات فرسوده را تعویض کرد. به این ترتیب، فن گاز دودکش ذوب نقش خود را در تأمین تهویه ایمن و پایدار در زنجیره معدن و متالورژی به خوبی انجام خواهد داد.