فن گریز از مرکز صنعتی یکی از پرکاربردترین انواع فن در سامانههای تهویه و انتقال هوا در کارخانجات، معادن و تأسیسات سنگین صنعتی است. در این نوع فن، هوا از مرکز پروانه وارد شده و تحت تأثیر نیروی گریز از مرکز به سمت محیط پرتاب میشود و از محفظه حلزونی شکل خارج میگردد. این سازوکار امکان تولید فشار استاتیک بالاتر نسبت به فنهای محوری را فراهم کرده و فن گریز از مرکز را برای غلبه بر افت فشار ناشی از کانالهای طولانی، فیلترها و تجهیزات فرآیندی به گزینهای مناسب تبدیل میکند.
در صنایع معدنی و فرآوری مواد، فنهای گریز از مرکز صنعتی برای تخلیه گرد و غبار، مکش هوا از نقاط بارگیری و تخلیه، تأمین هوای احتراق، و تهویه عمومی سالنها بهکار میروند. بسته به نوع کاربرد، میتوان از پروانههای تکورودی یا دوورودی، پرههای خمیده به جلو یا عقب و محفظههای با شکل و اندازه مختلف استفاده کرد. مواد سازنده پروانه و بدنه نیز با توجه به میزان گرد و غبار، دما، خاصیت خورندگی گازها و نیاز به مقاومت مکانیکی انتخاب میشوند.
طراحی درست فن گریز از مرکز صنعتی مستلزم در نظر گرفتن دبی و فشار مورد نیاز، نوع سیال، سطح مجاز صدا و محدودیتهای نصب است. انتخاب موتور با توان کافی، استفاده از یاتاقانهای مناسب و طراحی سیستم انتقال قدرت (مستقیم یا با تسمه) از دیگر عوامل تعیینکننده در عملکرد پایدار فن است. در برخی کاربردها، استفاده از مبدل فرکانس برای کنترل سرعت دوران، امکان تنظیم دبی هوا و کاهش مصرف انرژی را فراهم میکند و به انعطافپذیری بیشتر سامانه تهویه منجر میشود.
برای حفظ عملکرد مطمئن فن گریز از مرکز صنعتی، برنامه نگهداری منظم شامل تمیزکردن دورهای محفظه و پروانه از تجمع گرد و غبار، کنترل فرسایش پرهها، بررسی وضعیت یاتاقانها و تنظیم کشش تسمهها ضروری است. پایش ارتعاش و صدای غیرعادی میتواند نشانهای از بالانس نامناسب، شل شدن اتصالات یا آسیب مکانیکی باشد که باید بهموقع رسیدگی شود. با انتخاب صحیح فن گریز از مرکز صنعتی و اجرای نگهداری اصولی، میتوان سامانههای تهویه کارآمد و پایدار برای محیطهای صنعتی و معدنی ایجاد کرد.