فن محوری معدن

فن محوری معدن از مهم‌ترین تجهیزات تهویه در معادن زیرزمینی و تونل‌ها به شمار می‌آید و به دلیل توانایی جابه‌جایی حجم زیاد هوا با افت فشار متوسط، به طور گسترده برای تأمین هوای تازه و تخلیه هوای آلوده به کار می‌رود. در این نوع فن، هوا در امتداد محور چرخ حرکت می‌کند و پره‌ها با چرخش خود، انرژی لازم برای حرکت هوا را فراهم می‌سازند. سادگی ساختار، راندمان مناسب و قابلیت نصب در مسیرهای مختلف، فن محوری را به گزینه‌ای محبوب در پروژه‌های معدنی تبدیل کرده است.

فن محوری معدن می‌تواند به عنوان فن اصلی در سطح یا فن موضعی در نزدیکی جبهه‌های کار استفاده شود. فن‌های اصلی محوری معمولاً قطر بزرگ‌تر و توان بالاتری دارند و در دهانه‌های شفت‌های رفت یا برگشت نصب می‌شوند تا جریان کلی هوا در شبکه راهروها برقرار شود. در مقابل، فن‌های محوری موضعی در نزدیکی کارگاه‌های استخراج، راهروهای پیشروی یا محل نصب ماشین‌آلات قرار می‌گیرند و هوای تازه را مستقیماً به محل کار کارکنان هدایت می‌کنند. در معادن زغال‌سنگ و محیط‌های دارای خطر انفجار، نسخه‌های ضدانفجار این فن‌ها با طراحی ویژه استفاده می‌شود.

انتخاب فن محوری معدن باید بر اساس محاسبه دقیق حجم هوای مورد نیاز، طول و شکل مسیر، تلفات فشار و شرایط محیطی انجام شود. قطر پروانه، تعداد و زاویه پره‌ها، نسبت توپی، دور چرخش و توان موتور، همگی پارامترهایی هستند که باید با نقطه کارکرد مطلوب هماهنگ باشند. استفاده از فن محوری در خارج از محدوده طراحی، می‌تواند منجر به لرزش‌های غیرمجاز، افزایش صدا، کاهش راندمان و حتی آسیب به تجهیزات شود. در برخی موارد، از فن‌های دوار مخالف محوری برای دستیابی به فشار بالاتر در همان مسیر استفاده می‌شود.

نگهداری منظم فن محوری معدن نیز برای تضمین عملکرد پایدار و ایمن ضروری است. بازرسی دوره‌ای پره‌ها از نظر سایش و ترک، کنترل توازن دینامیکی، بررسی یاتاقان‌ها و سیستم روانکاری، و پایش لرزش و دما، بخشی از برنامه نگهداری است. در محیط‌های دارای گرد و غبار زیاد، تمیزکاری دوره‌ای پوسته و پره‌ها لازم است تا از کاهش راندمان جلوگیری شود. با انتخاب درست، نصب اصولی و نگهداری منظم، فن محوری معدن می‌تواند سال‌ها به عنوان قلب سیستم تهویه عمل کرده و مسیر هوای سالم و پایدار را برای کارکنان در زیرزمین فراهم سازد.