فن تهویه محوری معدن نوعی فن است که جریان هوا را در امتداد محور چرخش پروانه جابهجا میکند و به دلیل توانایی انتقال حجم زیاد هوا با افت فشار نسبتاً کم، در سیستمهای تهویه طولی معادن زیرزمینی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. این فن در تونلها، شفتها و کارگاههای استخراج نقش مهمی در تأمین هوای تازه و تخلیه هوای آلوده ایفا میکند.
فن تهویه محوری معدن معمولاً به عنوان فن موضعی در نزدیکی جبهه کار یا در مسیر تونلهای طولانی نصب میشود. با نصب این فن در سری یا موازی، میتوان هوای تازه را در فواصل طولانی هدایت کرد و کیفیت هوا را در تمام نقاط فعال معدن بهبود بخشید. انتخاب قطر، سرعت چرخش و توان فن باید بر اساس محاسبه دقیق دبی مورد نیاز، طول مسیر و افت فشار انجام شود تا عملکرد سیستم تهویه پایدار و قابل اعتماد باشد.
شرایط کاری در معادن زیرزمینی سخت و همراه با رطوبت بالا، گرد و غبار و گاه گازهای قابل اشتعال است. بنابراین فن تهویه محوری معدن باید با بدنه مقاوم، پروانههای مستحکم و در صورت نیاز ساختار ضدانفجار تولید شود. استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی، پوششهای محافظ و یاتاقانهای با کیفیت، عمر مفید فن را افزایش داده و احتمال خرابی ناگهانی را کاهش میدهد.
از نظر بهرهبرداری، فن تهویه محوری معدن میتواند به سامانه تنظیم دور مجهز شود تا سرعت چرخش بر اساس نیاز واقعی تهویه تنظیم گردد. این کار به کاهش مصرف انرژی، کاهش صدا و افزایش راحتی کارگران کمک میکند. نگهداری منظم شامل کنترل لرزش، تمیزکاری پروانه و کانالها و بررسی وضعیت اتصالات، نقش مهمی در حفظ راندمان و ایمنی دارد. با طراحی و نگهداری صحیح، فن تهویه محوری معدن میتواند سالها به عنوان عنصر اصلی تهویه موضعی در معادن زیرزمینی کارآمد باقی بماند.