فن تهویه ضدانفجار تونل در پروژههای ساخت و بهرهبرداری تونلهای زیرزمینی، به ویژه در محیطهایی که احتمال حضور گاز، بخارات سوختی یا مواد قابل اشتعال وجود دارد، نقش کلیدی دارد. در این تونلها، تهویه علاوه بر تأمین هوای تنفسی برای کارکنان و رقیق کردن دود ناشی از ماشینآلات، باید از ایجاد جرقه و شعله در نزدیکی گازها و بخارات قابل اشتعال نیز جلوگیری کند. فن تهویه ضدانفجار تونل با ساختار ایمن خود، این وظایف را به طور همزمان انجام میدهد.
این فنها میتوانند در ورودی تونل، در طول مسیر یا در نقاط میانی نصب شوند و هوا را به صورت فشاردهنده یا مکنده در طول تونل به گردش درآورند. استفاده از بدنه مقاوم، محفظه ضدانفجار، پروانههای مناسب و سامانههای آببندی مطمئن، باعث میشود که حتی در صورت بروز خطای داخلی، شعله در داخل محفظه محدود باقی بماند و به فضای اطراف نرسد. این ویژگی برای پروژههایی که در مجاورت شبکههای زیرزمینی سوخت یا در مناطق با زمینشناسی خاص قرار دارند، اهمیت زیادی دارد.
در مرحله ساخت تونل، فن تهویه ضدانفجار تونل به تخلیه گازهای حاصل از انفجار، گرد و غبار، دود ماشینآلات و بخارات ناشی از مواد شیمیایی کمک میکند. در مرحله بهرهبرداری، این فن میتواند بخشی از سیستم تهویه دائمی باشد که هوا را در طول تونل به گردش درآورده و در صورت بروز حادثه، دود را از مسیرهای تخلیه هدایت میکند. طراحی سامانه تهویه تونل، شامل تعداد فنها، آرایش آنها، ظرفیت دبی و فشار، و محل نصب، بر اساس طول تونل، شیب، نوع کاربری و حجم تردد انجام میشود.
نگهداری فن تهویه ضدانفجار تونل باید به صورت منظم و برنامهریزیشده انجام شود. کنترل وضعیت محفظه، بررسی آببندیها، پایش لرزش و دمای یاتاقانها و تمیزکاری اجزا برای جلوگیری از تجمع گرد و غبار، از اقدامات مهم است. در کنار آن، آزمایش دورهای عملکرد سیستم تهویه در سناریوهای اضطراری، مانند تخلیه دود ناشی از حریق، به مدیران پروژه کمک میکند تا از آمادهبهکار بودن کامل سیستم اطمینان حاصل کنند. با اجرای این اقدامات، فن تهویه ضدانفجار تونل میتواند سالها، ایمنی و پایداری تهویه را در مهمترین مسیرهای زیرزمینی تضمین کند.