فن تونل

فن تونل به طور اختصاصی برای تهویه تونل‌های راه‌سازی، پروژه‌های زیرزمینی و تونل‌های معدنی طراحی می‌شود و نقش اصلی آن تأمین هوای تازه در جبهه حفاری و تخلیه دود، گرد و غبار و گازهای ناشی از تجهیزات است. در تونل‌های طولانی، فاصله میان دهانه و محل کار بسیار زیاد است و بدون فن تونل با ظرفیت مناسب، هوای آلوده در جلوی کار جمع شده و شرایط برای کارگران بسیار خطرناک می‌شود. این فن‌ها با ایجاد جریان قوی در داخل کانال‌ها و لوله‌های انعطاف‌پذیر، هوای پاک را به محل حفاری رسانده و هوای آلوده را به بیرون هدایت می‌کنند.

فن تونل معمولاً از نوع محوری پرفشار انتخاب می‌شود تا بتواند در طول‌های زیاد کانال، افت فشار را جبران کند. این فن‌ها اغلب به صورت تک مرحله‌ای یا دوار مخالف ساخته می‌شوند و با کانال‌های پارچه‌ای یا پلاستیکی انعطاف‌پذیر ترکیب می‌شوند. طراحی خاص برای نصب در فضای محدود، قابلیت جابه‌جایی، امکان نصب در سری یا موازی و تحمل شرایط سخت محیطی، از ویژگی‌های کلیدی فن تونل است.

در پروژه‌های معدنی زیرزمینی، فن تونل برای تهویه راهروهای دسترسی، تونل‌های شیب‌دار و مسیرهای حمل و نقل استفاده می‌شود و همراه با فن‌های اصلی سطحی و موضعی، شبکه‌ای کامل از تهویه را تشکیل می‌دهد. در تونل‌های راه‌سازی و مترو، این فن‌ها برای تخلیه دود ناشی از آتشباری، اگزوز ماشین‌آلات و گرد و غبار حفاری به کار می‌روند. در برخی سامانه‌ها، فن تونل قابلیت معکوس‌سازی جریان را نیز دارد تا در شرایط اضطراری دود را در جهت مشخصی هدایت کند.

نگهداری فن تونل شامل کنترل دقیق لرزش، بررسی وضعیت پروانه‌ها، بازرسی سازه‌های نگهدارنده، بررسی سلامت کانال‌های انعطاف‌پذیر و نظارت بر عملکرد موتور و تابلوهای کنترل است. به دلیل کارکرد نزدیک به جبهه حفاری، این فن‌ها در معرض گرد و غبار، ضربه و تغییرات سریع شرایط کاری قرار دارند و باید برنامه سرویس آن‌ها کوتاه‌مدت و منظم باشد. با انتخاب صحیح فن تونل، طراحی مناسب شبکه و اجرای نگهداری اصولی، می‌توان تهویه‌ای مطمئن برای پروژه‌های زیرزمینی فراهم کرد و ایمنی و بهره‌وری عملیات را در سطح بالایی حفظ نمود.